پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در ميان صفات خداوند، بحث از اراده و مشيت مورد توجه بسياري از انديشمندان و متكلمين بوده است كه بسياري از آنان كلمه مشيت را مرادف با اراده دانسته¬اند. علامه طباطبايي خداوند را هم در مقام فعل و هم در مقام ذات داراي مشيت دانسته و قائل به مشيت تكويني و تشريعي خداوند است. مشيت خداوند از صاتي چون علم و قدرت او سرچشمه ميگيرد.انسان نيز داراي مشيت است و مشيت او درطول مشيت الهي است. با توجه به اين¬كه مشيت الهي تمام امور هستي، حتي افعال اختياري انسان را نيز شامل مي¬شود اما اين سخن به معناي نفي اختيار انسان نيست بلكه اختيار انسان نيز در طول اختيارو مشيت خداوند قرار دارد. يعني خداوند متعال اراده نموده كه انسان توان اختيار و انتخاب داشته باشد بنابراين اعمال ارادي انسان جبراً از او صادر نمي¬شود بلكه چنان¬كه مستند به اراده خود انسان است در عين حال مستند به مشيت الهي نيز است اما با اين وجود برخي به جبر و برخي تفويض گرايش يافته اند اما شيعه به امربين الامرين معتقد شده است. در اين پژوهش كه به روش توصيفي تحليلي است، با استناد به آيات شريفه قرآن و روايات معصومين(عليهم السلام)و دلايل و براهين عقلي اثبات گرديد علامه طباطبايي به عموميت مشيت و اراده الهي معتقد است.