پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از مسائلي كه از ديرباز موردبحث بوده تفسير و تأويل آيات قرآن بوده است. از ديرباز با عنايت به وجود كلمه تأويل در قرآن و مباحث بسيار مفسران دراينباره دو مفسر معروف در جهان شيعه و اهل سنت نيز نظراتي ابراز كردهاند: يكي علامه طباطبايي كه آن را حقيقتي عيني دانسته كه منبع معارف، احكام، مواعظ و...قرآن ميباشد و ديگري فخر رازي كه آن را مرجع شيء، اسرار قرآن و تعبير خواب دانستهاند. فخر رازي تفاوت زيادي بين تفسير و تأويل نميگذارد درحاليكه علامه تأويل را حقيقتي عيني ميداند كه بر پايه آن آيات الهي استوار است. اين دو مفسر نامي هردو قائل به تفاوت تفسير و تأويل هستند؛ اما در مورد عالمان به علم تأويل اختلاف نظر دارند، علامه بااينكه «واو در والراسخون» را مستأنفه ميداند اما بر اين باور است كه علاوه بر خداوند، راسخان نيز به تاويل بخشي از آيات قرآن كريم علم دارند؛ چراكه ادلهاي ديگر بر اين مسئله دلالت دارد؛ اما فخر رازي نيز معتقد است واو مستأنفه است و اين علم فقط مخصوص خداوند متعال است؛ و دليل خارجي بر علم غير خدا بر تأويل وجود ندارد. در تفاوت تفسير نيز علامه طباطبايي به روش قرآن به قرآن به تفسير مي پردازد در حالي كه فخر رازي به روش عقلي- كلامي در تفسير خود استفاده مي¬كند. در اين رساله به اختلافات اين دو مفسر در باب تأويل و تفسير اشارهشده است.