پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده:پژوهش حاضر با هدف بررسي اجراي قاعده اصاله اللزوم در معاطات تنظيم شده است تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي و روش به كار رفته در اين مطالعه اسنادي است، روش جمعآوري دادهها كتابخانهاي، و دادههاي مورد نياز متناسب با هدف و سؤال مطرح شده و با استفاده از ابزار و فيشبرداري جمعآوري گرديده، در تحليل داده ها از روش تحليل محتوا استفاده شده است. از مهمترين يافتههاي اين مطالعه اينكه: معاطات از بحث هاي مبتلابه ميان جامعه انساني مي باشد زيرا تمام داد و ستدهاي اجتماعي از همين راه صورت مي پذيرد. فقه پوياي شيعي كه داعيه داراداره تمام اموربشري مي باشد در اين باب حرفهاي در خور تاملي دارد . قول به عدم صحت آن در بين فقهاي متقدم طرفداران نسبتا زيادي داشته است اما به مرور زمان ازميزان آن كاسته شده است به نحوي كه شايدامروزه نتوان براي آن طرفداري يافت. شيخ مفيد، امام خميني و اكثر متأخرين معاطات را همانند بيع دانسته كه ملكيت لازمه را به دنبال دارد. محقق ثاني و پيروانش از جمله شيخ انصاري ضمن بيع دانستن معاطات،ملكيت آنرا تا نيامدن يكي ازملزمات،متزلزل مي دانند.دراين ميان صاحب جواهر معاطات را يك معاوضه مستقل مي داند كه فقط اباحه تصرف را به دنبال دارد. در مقاله حاضر ابتدا مفاهيم و موضوعات مرتبط با اصالة اللزوم در معاطات پرداخته شده و سپس ضمن بيان نظرات فقهاي شيعه، ادله و مستندات اصالة اللزوم در معاطات و ادله مخالفين اصالة اللزوم در معاطات و نقد آن، مورد بررسي قرار گرفته است. كليد واژه: قاعده اصاله اللزوم، معاطات، معاملات، مالكيت