پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خداوند با آفرينش انسان، رزق او را مقدر كرد و روزي او را همراهش آفريد و براي استفاده انسان ، تمام حيوانات و ميوه ها و سبزيجات را در اختيارش قرار داد، تا از آن ها براي خوردن، آشاميدن، پوشاك و ساير نيازهاي خود استفاده نمايد. آن چه انسان مي‌خورد و مي آشامد در روح و روان و جسم او تأثيرگذار است، از اين رو خداوند متعال برخي از آن ها را حرام و برخي ديگر را حلال كرده است. تغذيه رمز بقاء هر موجود زنده اي به خصوص انسان است كه اشرف مخلوقات مي باشد. اطعمه و اشربه در لغت به معناي خوردني‌ها و نوشيدني‌هاست و نزد بيشتر فقها همين معنا مراد است و در اين راستا احكامي براي آن وضع نموده‌اند. بناي تحقيق حاضر بر بيان مسائل فقهي بوده و به بررسي نظرات فقهاي مذاهب خمسه پيرامون احكام خوردني‌ها و نوشيدني‌ها با هدف استخراج نقاط اشتراك و افتراق آراء فقهاي اماميه و اهل‌سنت به روش توصيفي – تحليلي پرداخته شده است. حاصل آنكه در فقه اماميه و اهل سنت تعريف جامعي از اطعمه و اشربه ارائه نشده بلكه بيشتر به احكام آن اشاره شده است. اكثر فقهاي اماميه در مورد احكام اطعمه و اشربه و مصاديق آن اتفاق نظر دارند اما در بين فقهاي مذاهب اربعه اختلافات چشمگيري موجود است بطوري كه آَشكار شد مذهب مالكيه وسيع ترين مذهب در اباحه خوردني‌ها و آشاميدني‌ها است. فقهاي اماميه و اهل سنت در احكام و مصاديق اختلاف نظر دارند. از مهم‌ترين اسباب اختلاف آراي مذاهب اسلامي اختلاف در مصاديق طيبات و خبائث است. مثلاً برخي مذاهب حيواني را طيّب و به تَبَع آن حلال و شماري ديگر همان حيوان را خبيث و حرام شمرده‌اند.