پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

صفات قاضي از جمله بحث هاي مهم و مورد توجه در ميان علما و فقهاي شيعه و سني بوده است .كه از بين اين صفات صفت اجتهاد همواره متن عمده اي از منابع فقهي و اجتهادي را به خود اختصاص داده است . اگر چه فقهاي متقدم به اين امر پرداخته اند اما فقهاي متاخر آن را بصورت مفصل بيان نموده اند چرا كه اجتهاد در زمان غيبت امام معصوم عليهم السلام بيشتر احساس مي شود . وهمين امر، بيان شرايط لازم قاضي را ضروري مي سازد .بدليل اينكه در زمان غيبت ، نصب عام قاضي اقتضا مي كند صفات لازم قاضي بيان شود .بنابراين در اين تحقيق ابتدا قضاوت وصفات قاضي و جايگاه قضاوت در فقه اماميه مطرح شده و به دنبال آن اجتهاد در قضاوت و مجتهد متجزي و مقلد و بررسي حكم ايشان در قضاوت بيان شده است . با بررسي انجام شده ، بدست آمد كه لزوم اجتهاد مطلق قاضي ، كفايت اجتهاد قاضي متجزي و نفوذ قضاوت مقلد سه نظريه فقها در اين زمينه مي باشد كه هر كدام ادله مختص خود را بيان كرده اند كه با نقد و بررسي ادله روشن شد كه هر چند برخي از فقها اجتهاد مطلق قاضي را لازم مي دانند اما اغلب ايشان به دليل كثرت مراجعين در محاكم قضايي و عدم سرگرداني آنها ، قضاوت متجزي, مقلد آگاه به امور قضاء را مستقيماً يا با عناويني چون قاضي منصوب ، قاضي ماذون و...نافذ مي دانند .