پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

توحيد اولين اصل از اصول اعتقادي ماست كه شامل توحيد در انديشه و عمل مي¬باشد و هريك از اين دو، شعوبي دارد كه توحيد افعالي يكي از اقسام توحيد نظري است كه از ديدگاه فلاسفه و متكلمان اسلامي به اين معناست كه موجودات عالم در ذات و صفات استقلال نداشته و هر سببي، هستي و فاعليت خود را از خداوند مي¬گيرد. شعب توحيد افعالي نظير، توحيد در خالقيت، ربوبيت، رازقيت، حاكميت و ... است كه هركدام از اينها به نحوي با اختيار انسان مرتبط بوده از اين رو مسائلي از قبيل اعتقاد به جبر و تفويض را در پي داشته است، لكن اين انحرافات فكري با عقيده ي «امري بين الامرين» كه از اعتقادات حقه شيعه است، كاملاً مرتفع مي¬گردد. بعد از فهم مباني توحيد، سؤال هاي زيادي از قديم الايام در ذهن مخاطب نقش مي¬بندد، كه يكي از اين مسائل «مسئله شرور» است.«مسئله شرور» يكي از آن مسائلي است كه مكاتب الحادي، با طرح آن به انكار ادله اثبات خداوند پرداخته و از رهگذر آن، بنيادي ترين آموزه هاي اديان آسماني، يعني اعتقاد به توحيد، عدالت، قدرت مطلق، علم و حكمت و حتي وجود خداوند، مورد ترديد قرار داده اند. ملحدان معتقدند نمي¬توان پذيرفت كه خدا داراي علم و قدرت نامحدود و خيرخواه مطلق است اما در عين حال شر در عالم وجود دارد. اما از نظر متكلمان اسلامي وجود شرور از سنخ عدم و نيستي مي¬باشد و عدم نمي¬تواند مخلوق باشد تا احتياج به خالق داشته باشد و لازم باشد آن را به قدرت و اراده حق تعالي منتسب شود. از طرفي هم اين شرور هيچ گونه تعارضي با علم و قدرت و خيرخواهي خداوند نداشته، بلكه به علت تأثير و تأثرات، تضاد و تزاحم موجودات مادي در يكديگر، وجود شرور از ويژگي هاي ذاتي جهان مادي محسوب مي¬شود. و هم چنين شرور اخلاقي كه ناشي از سوء رفتار انسان، كه با اختيار خويش مرتكب مي¬شوند، به وجود مي¬آيند. بنابراين با تأمل در اموري مانند محدوديت علم انسان، سعادت و رستگاري حقيقي او، ترجيح مصالح عمومي بر مصالح فردي و نقش آدمي در ايجاد شرور مي¬توان به سستي پندار بالا پي برد.