پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مساله فقر نه تنها در دين اسلام مبتلا به دارد بلكه در اديان گذشته و نزد انديشمندان متعدد نيز مورد غفلت واقع نشده است . از اين جهت كسب مال و روزي حلال همواره مورد توجه مسلمانان بوده است . زيرا تزكيه و پرداختن حقوقي كه از جانب خداوند و پيامبر و ائمه عليهم السلام بر مردم فرض و واجب واقع شده است ، مورد دغدغه دين مداران مي باشد . اسلام مانند ديگر اديان الهي بر ريشه كن كردن فقر از زندگي فردي و اجتماعي مردم و تأمين رفاه عمومي تأكيد فراوان دارد و بدين منظور آموزه هايي بر پايه و اساس زكات ، خمس ، انفاق ، وقف و هبه با رعايت همه جنبه هاي شخصيتي و مديريتي مسلمانان را مد نظر دارد تا به وسيله توزيع ناعادلانه ثروت، شكاف طبقاتي بين اقشار مختلف ايجاد نشود . در فقه اماميه نيز نحوه مواجهه فقها با پديده فقر و به خصوص فقر در مورد مضطر حائز اهميت است كه در اين زمينه وظيفه توانگران در برابر فقيران از قبيل بذل به ميزان رفع اضطرار آنها و پرداخت واجبات مالي مانند زكات مصداق پيدا مي كند كه يكي از وظايف توانگران در برابر فقرا است . البته كمكهايي كه توانگران به صورت داوطلبانه انجام مي دهند مانند قرض، وقف، وصيت، صدقه نيز حائز اهميت است . از نظر فقهاء ، حاكمان و دولتها نيز در برابر فقيران وظيفه دارند منابعي كه براي رفع فقر اختصاص داشته مانند صدقات ، زكات فطره و كفارات را نيز صرف فقرا كنند . البته راهكارهاي فقهي اسلام در مبارزه با فقر به عنوان يك معضل فردي و اجتماعي به موارد گفته شده ختم نمي شود بلكه بر حسب احكام ثانويه با توجه به مقتضيات زمان قابل تغيير نيز مي باشد .