پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از مسائل مهم در قرآن به عنوان كتاب هدايت مساله حبط وتكفير است . رابطه هر لحظه ايمان وكفر با نتيجه اخروي آن و همچنين رابطه هر كار نيك و يا بد با پاداش و كيفرش قطعي و تخلف نا پذير است . حبط با احباط در علم كلام وتفسير متفاوت است ؛ ولي بي ارتباط با هم نيستند . ازديدگاه اهل تفسير حبط واحباط بطلان ونابودي همه كارهاي نيك بر اثر خصوص كفر ،شرك و ارتدادو نفاق است ولي حبط كلامي كه همان احباط كلي و تحابط متقابل اعمال است به معناي نابودي همه حسنات گذشته براثر سيئات آينده وبرعكس ؛ باطل مي باشد مفسران شيعي معاصر با استناد به نظر علامه در الميزان مي فرمايند : تحابط كلي يعني ، باطل كردن هر كار خوب كار بد سابق و بالعكس باطل ولي تكفير وجبران حسنات به سيئات صحيح است . حبط و تكفير براثر اسباب وعواملي رخ مي دهد كه در قران وروايات بدان اشاره شده است . ارتداد از جمله عواملي است كه باعث حبط همه اعمال انسان مي شود ، ليكن تا مرتد باحالت كفر از دنيا نرفته ،اميد به سعادتمند شدن وي هست و اگر در حال ارتداد مرد حبط اعمال او حتمي وشقاوتش قطعي است . خداوند در قران وعده فرموده كه در صورت اجتناب از گناهان كبيره گناهان صغيره شما بخشيده مي شود . هرچند درآيات وروايات معيارهايي براي تشخيص صغيره از كبيره آمده ولي معيار تام و مشخصي ندارد شفاعت يكي ديگر از راههاي بخشودگي گناهان است . براساس نظام قانونمند جهان ، رحمت الهي بايد از طريق يك واسطه ونظامي انجام بگيرد كه اين واسطه ها همان ارواح بزرگ انبياء و اولياء الهي هستد شبهات وسوالاتي در بحث حبط وتكفير ذهن انسان را به خود مشغول مي كند كه مفسران شيعي معاصر در لابلاي تفسير آيات بدان پرداخته اند . در نگاه كلي از آنجايي كه بين انسان و اعمالش رابطه تكويني بوده ومخلوق خود نفس است ؛كيفر وپاداش پديد آمده ، از اعمال خود انسان است ؛ وتالحظه ي مرگ قابل تغيير است وليكن بعد از مرگ احباطي در كار نيست ، اين مساله منافاتي با عدل الهي ندرد وهرگزظلمي در كار نخواهد بود . كليد وا ژه ها: حبط ،احباط ، تكفير ، سيئه.