پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: پژوهش پيش رو دردو فصل وسه گفتار تنظيم شده است . فصل اول به كليات پرداخته شده ودر گفتار دوم همان فصل به تعريف مفاهيم طواف، مسعي، حرم، مسجدالحرام و فرقين از نگاه لغويين و در اصطلاح فقه شيعه وفريقين، به آن پرداخته شده است. در فصل دوم به حدود حرم،مسجد الحرام، ومسعي و مسايل فقهي آنها پرداخته شده است در گفتار اول به حدود حرم، ومسايل فقهي آن در فريقين پرداخته شده است. در گفتار دوم به حدود مسجد الحرام ومسايل فقهي آن در فريقين پرداخته شده است. درگفتار سوم، به توسعه مسعي و نظرات فقهي فرقين در اين مورد پرداخته شده است. 1- روش اجرايي: استفاده از روش كتابخانه اي و كتب معتبر و منابع فقهي وحديثي دسته اول شيعه وعامه. 2- هدف از تحقيق پاسخگويي به نياز هاي فقهي و مسائل مستحدثه. 3- نتيجه اي كه از اين پژوهش بدست آمد حدود حرم چندان تغييري نداشته و محدودي آن در فقه شيعه بريد در بريد است.اما در فقه فرقين بحث هاي زيادي در اين رابطه انجام شده و دقيق ترين اندازه گيري توسط جناب حويطان كه با وسيله (GPS)انجام داده دقيق ترين اندازه گيري مي باشد كه با اندازه اي كه در روايات آمده كه همان بريد در بريد است مطابقت دارد. و مسجدالحرام در توسعه هايي كه انجام شده تا جايي كه صدق طواف بيت باشد، طواف صحيح مي باشد و طواف در سازه هاي جديد بنا به فتواي برخي فقهاي شيعه صحيح مي باشد، اما فقهاي فرقين طواف در سازه هاي جديد و توسعه يافته را مجزي مي داند. علماء در توسعه مسعي اختلاف نظر دارند، عده اي قائلند مسعي در نزد توسعه (عرضي)حكم مسجد را بخود نمي گيرد، وعده اي ديگر بر خلاف اين حكم كرده اند. علامه حنبلي شيخ ابن اسدي مي گويد عرض مسعي به ذراع معين ومشخص محدوده نشده است. نووي درموردحكم نماز درقسمت هاي اضافه شده به مسعي يا مسجد الحرام را با حرف مشهور خود جواب داده« الزياده لها حكم المزيد»وقاعده فقهي نيز در اين موردبيان مي دارد« اذا ضاق الامر اتسع» علماءمعاصر شيعه حكم به جواز سعي در قسمت هاي توسعه يافته داده اند بشرطي كه بين دو كوه صفا ومروه باشد. كليد واژه: مسجدالحرام، مسعي، حرم، فرقين