پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خصوصيت اصلي حبس در مقايسه با ديگر مجازات ها اين است كه آزادي انسان را به طور موقت يا دائم سلب مي كند. امروزه علماي حقوق، جامعه شناسان و ...، با توجه به عوارض منفي و آسيب هاي اجتماعي و عوامل ديگر، حبس را ابزار مناسبي براي سيستم جزايي نمي دانند و معتقدند كه در برخي از جرايم از مجازات هاي جايگزين استفاده شود. جايگزين مجازات حبس بدين معني است كه در برابر عمل مجرمانه اي كه يك مجرم انجام داده است، اقدامات ديگري غير از زندان و حبس به عنوان مجازات انجام گيرد. از آن جا كه منظور از حبس زدايي بي مجازاتي نيست، بايد مجرم به لحاظ انجام جرم و بزه اي كه مرتكب شده، مجازات شود. در بحث مجازات هاي جايگزين حبس، به دنبال مجازاتي هستيم كه آثار سوء كمتري نسبت به زندان داشته باشد و به اصلاح مجرم و بازگشت وي به زندگي فردي و اجتماعي كمك كند. يافته هاي اين پژوهش، حاكي از آن است كه گرچه مجازات زندان را بايد به عنوان يك واقعيت اجتماعي براي كاهش جرم پذيرفت، اما اين مجازات داراي تبعات منفي بسياري براي جامعه است؛ كه مي توان به تاثيرات مخرب آن بر شخصيت مجرمين و خانواده ي آن ها، تحميل هزينه هاي گزاف زندانيان بر اقتصاد جامعه و انحرافات اخلاقي اشاره كرد. با توجه به نواقص مجازات حبس، تلاش هاي بسياري بر ارائه ي روش هاي جايگزين حبس صورت گرفت. آن چه در اين رساله به آن اشاره شده، لزوم استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس است؛ مجازات هايي كه در سرتاسر دنيا و در هر جامعه اي بسته به شرايط و وضعيت آن جامعه، شرايط وقوع و نوع جرم، شرايط مجرم و ميزان برخورداري او از سرمايه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي و شرايط بزه ديده، مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. بر اين اساس، اين پژوهش به دنبال بررسي آن است كه مجازاتهاي جايگزين حبس در مقايسه با مجازات زندان، با چه شرايطي توانايي بازدارندگي از ارتكاب جرم را در جامعه دارا مي باشند.