پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده از راه‏هاي مبارزه با بنيادهاي اعتقادي و تعاليم عملي يك دين، ايجاد شبهه در عقايد مردم و متزلزل ساختن آن عقايد مي‏باشد. پاسداري و دفاع از عقايد ديني، نزد انبيا و ائمه (عليهم السلام) از ارزش بسيار والايي برخوردار است. تنها با ارائه‏ي پاسخ صحيح نمي‏توان پاسخ‏گوي موفق بود، بلكه بايد با روش‏هاي مناسب، با اين شبهات برخورد نمود تا بتوان تأثيرات آن را خنثي كرد. با بررسي و توصيف شبهات مطرح شده در آيات قرآن و روايات معصومان (عليهم السلام) و تحليل و تفسير پاسخ‏هاي داده شده از سوي آن بزرگواران، مي‏توان گفت كه روش‏هاي مختلفي براي پاسخ‎گويي به شبهات اعتقادي وجود دارد كه با توجه به شرايط مختلف و هر شبهه‏كننده متفاوت مي‏باشد و نمي‏توان براي همۀ شبهه‏كنندگان از يك روش استفاده كرد. هر كدام از اين روش‏ها اگر درست و متناسب با ويژگي‏هاي مخاطب به كار برده شود تأثير‏گذار خواهد بود. گاه قرآن و معصومان (عليهم السلام) از روش‏هاي گفتاري در قالب‏هاي پرسش و پاسخ، مناظره و يا خطابه با شيوه‏هاي مختلفي كه بيان شده، به شبهه‏كننده پاسخ داده‏اند و گاه با رفتارهاي خاصي؛ چون نمايش دادن مطلبي، بي‏اعتنايي، به عجز در‏آوردن شبهه‏كننده، تبعيد، مباهله كردن با وي، جهاد كردن و... پاسخ گفته‏اند كه اين رفتارها مسلماً گفتار را هم به همراه داشته ولي جنبه‌ي رفتاري آن غالب بر جنبه‌ي گفتاريش مي‏باشد. در كنار به‌كارگيري اين روش‏ها، اگر پاسخ‏دهي به شبهات به دور از يك سري آداب باشد اين روش‏ها كارساز نخواهد بود، به همين علت مهمترين آدابي كه بايد در اين زمينه مدّ نظر داشت تا اين روش‏ها مؤثر باشد، نيز بررسي شده است. كليد واژه ها: روش، شيوه، شبهه، پاسخ، قرآن، روايات.