پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

حجت‌الاسلام سید محسن طباطبایی، استاد حوزه علمیه، در سخنانی با تأکید بر نظام‌مندی اندیشه شیعی، آن را منظومه‌ای جامع خواند که ریشه در قرآن و سیره معصومین(ع) دارد و می‌تواند هدایتگر بشر در همه دوران‌ها باشد. وی با اشاره به کتاب انسان ۲۵۰ ساله مقام معظم رهبری، شناخت تحلیلی و مکمل‌گونه از زندگی ائمه اطهار(ع) را کلید درک صحیح این منظومه دانست و توحید را پایه‌ای‌ترین اصل این اندیشه برشمرد

به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه های علمیه خواهران هرمزگان، حجت‌الاسلام سید محسن طباطبایی در نشستی با موضوع مبانی فکری شیعه، با اشاره به غنای تاریخی این مکتب گفت: همه کتاب‌هایی که علمای بزرگوار ما از قرون اولیه هجری تاکنون نگاشته‌اند، به نوعی در راستای تبیین مبانی فکری شیعه بوده است. زحمات علما و اندیشمندانی مانند شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی، باعث شد تشیع به عنوان یک منظومه فکری نظام‌مند عرضه شود که می‌تواند برای همیشه بشر حرفی برای گفتن داشته باشد و هدایت‌گر باشد

وی با تأکید بر لزوم نگرش کل‌نگر به سیره معصومین(ع)، از کتاب «انسان ۲۵۰ ساله» مقام معظم رهبری به عنوان اثری ارزشمند در این زمینه نام برد و افزود: نگرش ما نسبت به تاریخ ائمه اطهار(ع) باید متفاوت باشد. نباید صرفاً به شرایط سخت هر امام به صورت جداگانه نگاه کرد، بلکه باید زندگی آنان را به عنوان بخش‌های تکمیل‌کننده یک پازل یا فصل‌های مختلف یک کتاب واحد دید. هر یک از ائمه، بخشی از تعالیم دین را در شرایط ویژه‌ای تبیین عملی کردند

استاد حوزه با ذکر نمونه‌هایی توضیح داد: اگر سیره پنج‌ساله حکومت امیرالمؤمنین(ع) نبود، مسلمانان تفسیر عملی آیه مربوط به نزاع میان دو گروه مؤمن را کجا می‌توانستند ببینند؟ یا صلح امام حسن مجتبی(ع) که اسلام و مسلمین را بیمه کرد و قیام امام حسین(ع) علیه حاکم فاسد، هر کدام درسی حیاتی و مکمل رسالت پیامبر(ص) بودند

طباطبایی خاطرنشان کرد: اگر ما دنبال مبانی شیعه هستیم و می‌خواهیم آن را به جهانیان معرفی کنیم، قطعاً باید در کنار قرآن کریم، سیره و تاریخ ۲۵۰ ساله معصومین(ع) را با دقت تحلیل کنیم. تحلیل زندگانی آنان است که انسان را به شناخت صحیح می‌رساند

استاد حوزه با اشاره به توحید به عنوان اصلی‌ترین مبنا، به تفاوت برداشت از این مفهوم اشاره کرد: آیا توحید، تنها یک عبارت ساده لا اله الا الله است که منجر به تکفیر دیگران شود؟ خیر. توحید حقیقی، محوریت خداوند در همه شئون زندگی است

وی برای تبیین این نگاه عمیق، به کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن اثر مقام معظم رهبری اشاره و اظهار داشت: این کتاب که حاصل سخنرانی‌های ایشان در رمضان سال ۱۳۵۳ در مشهد است، یکی از زیباترین متون برای شناخت توحید ناب است. مقام معظم رهبری سال‌ها بعد تأکید کردند که پاسخ آنان امروز نیز همان است که در آن کتاب بیان شده است. این نشان از عمق و پایداری آن اندیشه دارد

طباطبایی با نقل قولی از علامه طباطبایی(ره) افزود: ایشان فرموده بودند اگر فرصت کنم، می‌توانم همه معارف دین را از سوره توحید استخراج کنم. این نشان می‌دهد محوریت پروردگار، پاسخگوی همه امور بشر است

وی توحید را منحصر به عرصه اعتقاد ندانست و گفت: این دیدگاه که محور همه امور، پروردگار است، در تمام زوایای زندگی تأثیر دارد. امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند خداوند ضامن اجرای حقوق را توحید قرار داده است. یعنی کسی که مدعی توحید است، باید حقوق دیگران را رعایت کند. وی با استناد به فرمایشی از امام باقر(ع) تأکید کرد: اگر کسی ایمان داشته باشد، حتی اگر همسرش را دوست نداشته باشد، نباید به او ظلم کند. اگر کسی حقوق دیگران را رعایت نمی‌کند، توحید و ایمانش معیوب است

حجت‌الاسلام طباطبایی در ادامه به مسئله نبوت به عنوان دومین رکن مهم پرداخت و نگاه شیعه را متمایز از برخی برداشت‌های دیگر دانست: یکی از مهم‌ترین مبانی فکری شیعه، اعتقاد به عصمت انبیای الهی است. آنان در مقام انجام وظیفه الهی، از هر خطایی مصون بودند. متأسفانه تحت تأثیر اسرائیلیات و تحریفات، در برخی کتب، توهین‌هایی به ساحت انبیا شده است، در حالی که قرآن کریم با صراحت از آنان دفاع و ساحتشان را تطهیر می‌کند

وی با انتقاد از برخی روایات مجعول در کتب دیگر گفت: آیا درست است که برای تقدیس افراد دیگر، به ساحت مقدس پیامبر(ص) توهین شود؟ این ظلمی است که ریشه در تحریفات تاریخی دارد

این استاد حوزه، امامت را اصل سومی دانست که توحید و نبوت را در جامعه محقق می‌سازد: پیامبر(ص) علاوه بر دریافت وحی، حاکم و نظم‌دهنده جامعه بودند. پس از ایشان نیز جامعه نیازمند رهبری معصوم است. امامت تنها بحث جانشینی نیست، بلکه ادامه حکومت الهی است. همان‌طور که شهید مطهری در کتاب امامت و رهبری به دقت بیان کرده‌اند، این تصور که پیامبر(ص) جامعه را بدون تعیین جانشین رها کرده باشند، با عقل و نقل سازگار نیست > zeynab.h: طباطبایی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری درباره وحدت اسلامی، گفت: ایشان در کنفرانس سران اسلامی در اندونزی (سال ۱۳۶۶) فرمودند اختلاف نظر بین مذاهب اسلامی وجود دارد، اما پرداختن به آنها باید پس از رفع خطر دشمن مشترک باشد. این نیز از مبانی مهم فکری شیعه است که اتحاد بین مسلمانان را با حساسیت پیگیری می‌کند. تا زمانی که دشمنی مانند رژیم صهیونیستی وجود دارد، نباید اجازه داد مسائل داخلی باعث تفرقه شود

وی در جمع‌بندی مباحث، منظومه فکری شیعه را یک نظام جامع توصیف کرد و گفت: مبانی فکری شیعه یعنی یک نظام جامع از اعتقادات، رفتارها، قوانین و معیارهایی که می‌تواند ضامن نظم، هدایت و سعادت انسان‌ها باشد و یک تمدن الهی را تشکیل دهد. این همان موضوعی است که مقام معظم رهبری در سخنان اخیر خود بر اصلاح هویت جامعه بر مبانی دینی و فرهنگی تأکید کردند.

استاد حوزه در پایان با هشدار نسبت به تلاش‌های دشمنان گفت: دشمنان به درستی می‌دانند که برای ضربه زدن، باید این مبانی فکری را تحریف یا تضعیف کنند. ما باید هوشیار باشیم و اجازه ندهیم به هیچ بهانه‌ای این مبانی دستخوش تغییر شود.

حجت‌الاسلام طباطبایی در پایان سخنان خود با امید به آینده بیان داشت: قطعاً مسئله امامت را باید در موضوع بسیار مهم انتظار جستجو کرد. انتظار حضرت حجت(عج) که همه ما منتظران ایشان، افتخار می‌کنیم منتظر باشیم، نقطه اوج تحقق این منظومه الهی در سراسر جهان است.