پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

به استحضار می رساند در مدرسه ی علمیه ی الزهراء به مورخ 13 اسفند ماه 1403 کتاب آرایش و آراستگی خانم فریبا بهاری توسط خانم حمیده حسن پود نقد شد، در این کارگاه ابتدا خانم فریبا بهاری به توصیف کتاب خود پرداختند و آرایش و آراستگی را از صفات مومنان برشمردند و به روایاتی که در کتاب خود آورده بودند اشاره کردند از جمله این روایات:

از سنت هاى پيامبر بزرگ اسلام صلى الله عليه و آله كه تأثير فراوانى در آراستگى ظاهر دارد نگاه كردن در آينه است و ايشان قبل از خروج از منزل در آينه نگاه مى كرد و خود را مى آراست و اگر آينه وجود نداشت در آب نگاه مى كرد یا حضرت امام رضا عليه السلام ساده زيستى را با آراستگى جمع كرده بود و پاكيزگى را از اخلاق پيامبران مى‏شمرد. (۱) و در معاشرت با مردم به آراسته بودن خود تاكيد داشت امام محاسن خود را با خضاب سياه مى‏كرد (۲) و موهاى سر و صورت خود را شانه مى‏زد (ضمنا انسان به اقتضای فطرت خویش، میل به زیبایی و جمال داشته و جویای زینت، زیبایی و آراستگی است و از ژولیدگی، پلیدی و پریشانی نفرت دارد؛ چرا که زیبایی و جمال به تکامل، ذوق و شکفتن احساسات انسان کمک کرده و روح و عاطفۀ او را تقویت می‌کند. مسأله‌ای که در تمامی مکاتب آسمانی، خصوصاً مکتب وحیانی اسلام مورد توجه ویژه قرار دارد؛ چنان‌که خداوند متعال در قرآن‌کریم بهره‌گیری از زینت را برای مسلمانان مجاز دانسته و آنها را به آراستگی فرا می‌خواند و در پاسخ گروهی که به غلط، آراستگی و زینت را با دین و آموزه‌های ناب آن در تضاد می‌پندارند، می‌فرماید:ب نا به گفتۀ جامعه‌شناسان، یک بُعد از ابعاد معنوی انسان، علاقه به جمال و زیبایی است؛ بدین معنا که قسمت مهمی از زندگی انسان را جمال و زیبایی تشکیل می‌دهد به طوری که انسان جمال و زیبایی را در همۀ شئون زندگی دخالت می‌دهد و دوست دارد قیافه‌اش زیبا باشد، نامش زیبا باشد، شهرش زیبا باشد، مناظر جلوی چشمش زیبا باشد و خلاصه می‌خواهد هاله‌ای از زیبایی تمام زندگی‌اش را فرا بگیرد؛ بنابراین فطرت انسانی میل به سمت زینت و آراستگی داشته و برای ارضای نیاز لذت خود، نیازمند به آنان می‌باشد؛ چنان‌که مرحوم علامۀ جعفری "قدس سره" در تبیین این مطلب می‌نویسد:.انسان به زیبایی نیازمند است. بدون زیبایی، روح در تاریکی و خشونت ماده خسته می‌شود؛ زندگی کردن در سیطرۀ کمیّت‌ها و امتدادهای هم مسیر و یکنواخت نیز روح را در خود می‌فشارد. کار زیبایی با انسان نیز در حقیقت جلب نظر اوست در جهت گسستن از کمیّات و پرداختن به کیفیات، تا حیات او طراوت و معنا پیدا کند..

استاد ناقد ابتدا نقات قوت این کتاب را بیان کردند و ضمن تشکر و قدر دانی از خانم بهاری  به خاطر نگارش کتاب آرایش و آراستگی از منظر قرآن همچنین ایشان ابتدا ساختار مقاله را مورد نقد قرار دادند سپس محتوای مقاله را از نظر املائی و جمله بندی نقد کردند و متذکر شدند منابع استفاده شده کم بوده و می توانستید از منابع معتبر روایی و تفاسیر استفاده کنید تا کتاب شما ازعتبار علمی زیادی  برخوردار باشد.

در آخر خانم زلیخا بهاری دبیر کارگاه به جمع بندی مطالب پرداختند، ضمن اشاره به ساختار مقاله و چگونگی نگارش محتوا، محتوای کتاب را به خاطر مرتبط بودن با مسأل روز جامعه برای طلاب تبیین کردند.

    در اسلام آراستگى ظاهرى امتيازى براى فرد و يكى از نشانه‏هاى ايمان شمرده شده است. هر مسلمان مؤمنى از كودكى با حديث «النظافت من الايمان» آشنا است نقش آراستگى ظاهر در آرامش و نشاط روحى و ايجاد شادى و انبساط فردى و اجتماعى انكارناپذير است  و معنای آراستگی را تبیین کردند؛ «آراستگی»، «پیراستگی»، «مرتب بودن» در ظاهر و در عمل که به نوعی با نظم و تقارن و نیز هماهنگی همراه است و نشان‌دهندۀ آماده و مهیا بودن برای مقصودمورد نظر می‌باشد.

 کلمه ی آرایش هم جزئ کلماتی است که نیاز به تبیین ندارد کاملا واضح و روشن است برای چه چیزی استفاده می شود.

آراستن و آراستگی گاه در امور معنوی و مربوط به روح است که انسان با صفات نیک، روح خود را آراسته و از صفات زشت می پیراید و گاه در امور مادی و جسمانی است که انسان، ظاهر خود را به زیبایی ها آراسته و زشتی ها را از آن می زداید. بحث ما در این جا در آرایش و آراستگی ظاهری است.

گرایش انسان به زیبایی و جمال، یکی ازخواسته های فطری انسان است و احساس لذت از زیبایی، تناسب ها و پاکیزگی ها با سرشت انسان آمیخته شده است. دین مقدس اسلام نیز که دین فطرت است به آراستگی و پاکیزگی انسان ها اهمیت فراوانی داده و پاکیزگی را جزئی از ایمان، دانسته است. توجه به این نکته ضروریست که مطلوبیت آرایش و توجه به وضع ظاهری مطلق نیست.