معاونت پژوهش مدرسه علمیه حضرت زینب کبری سلام الله علیها به مناسبت میلاد حضرت سجاد علیه السلام در ماه مبارک شعبان و روز صحیفه سجادیه، نشست علمی-پژوهشی «صحیفه سجادیه و نقش آن در زندگی» را در روز دوشنبه، مورخ 29 بهمن ساعت 11 الی 12 برگزار نمود. استاد محترم، سرکار خانم زهرا رجب زاده طی این نشست به این نکات اشاره کردند:
شرایط نوشته شدن کتاب شریف صحیفه سجادیه
نگارش این دعاها به دستور امام سجاد علیه السلام پس از واقعه عاشورا انجام شد. خفقان، فقر و فضای وحشتناکی بر امت اسلام حاکم شده بود. طولانی ترین دوران امامت متعلق به امام سجاد علیه السلام است. ایشان برترین انسان های زمان خود را انتخاب کردند و منشوری از معارف الهی را در قالب دعا منتشر کردند. چهار نفر در نوشته شدن صحیفه سجادیه نقش داشتند: امام سجاد علیه السلام( املا می فرمودند)، امام محمدباقر علیه السلام( می نوشتند)، امام صادق علیه السلام(حضور داشتند) و زید شهید( می نوشتند).
نام کتاب
نام کتاب در ابتدا صحیفه کامله بوده است چرا که بدون خلل و کامل این محتوا در قالب جذاب ارائه شد. بعدها به صحیفه کامله سجادیه مشهور شد. این کتاب ارزشمند القاب متعددی دارد مانند:
· أُخت القرآن(خواهر قرآن) که نشان دهنده یکی بودن ریشه قرآن، نهج البلاغه(أَخ القرآن) و صحیفه سجادیه است. به دلیل حکیمانه بودن و لطافت محتوا این لقب به صحیفه حضرت داده شده است.
· زبور آل محمد صلی الله علیه و آله؛ صحیفه سجادیه به دلیل داشتن اسلوب خاص محتوایی و آهنگ خاص به زبور حضرت داود علیه السلام تشبیه شده است.
· انجیل اهل بیت علیهم السلام؛ همان طوری که انجیل از جانب خداوند بر زبان حضرت عیسی علیه السلام جاری شد صحیفه نیز از جانب خداوند و بر زبان حضرت سجاد علیه السلام جاری شده است.
تعداد دعاهای صحیفه سجادیه
صحیفه هایی که به دست ما رسیده است شامل 54 دعا هستند اما در اصل این کتاب ارزشمند 75 دعا داشته است یعنی 21 دعا نیامده است. نسخه مکتوب امام باقر علیه السلام به دست پسرشان امام صادق علیه السلام رسید و نسخه زید شهید به پسرش یحیی رسید. یحیی نیز نسخه زید را با واسطه ای به دست امام صادق علیه السلام رسانید. امام صادق علیه السلام نیز این دو نسخه را تطبیق دادند و نتیجه یکی بود که نشان از اعتبار این کتاب است.
مقدمه کتاب از نجم الدین بهاءالشرف است که سند راویان صحیفه سجادیه را از قرن ششم برای مخاطبان ذکر می کند و این نسخه فعلی با نسخه های قرن ششم یکسان است و تعداد دعاها نیز همان 54 عدد است.
در علم حدیث این گونه است که اگر کتابی بسیار هم باشد، محدثین و دانشمندان جستجو می کنند و بخش های گمشده از کتاب را پیدا کرده و جمع آوری می کنند که به آن مستدرک می گویند. برای کتاب شریف صحبفه سجادیه تحت عنوان های مختلف مستدرک های متعددی نگاشته شده است.از جمله سید محمدباقر ابطحی اصفهانی مستدرکی نوشت که شامل 54 دعای صحیفه سجادیه و تمام مستدرک های این کتاب است که در مجموع 270 دعا شده است.
ضرورت انس با صحیفه سجادیه
این کتاب جایگاه و نقش های انسان را در زندگی فردی، اجتماعی و جهانی مشخص می کند زیرا صحیفه سجادیه مفسر قرآن کریم است و تعیین کننده جایگاه و نقش انسان در شئون مختلف است. در این کتاب شریف از نیازهای گوناگون انسان صحبت شده است؛ نیازهای مادی و معنوی با ارائه معیار و شاخص.
در پایان نیز استاد رجب زاده به سخنان اندیشمندان غیر مسلمان غربی درباره صحیفه سجادیه اشاره ای کوتاه فرمودند.
