اصفهان/ مدرسه علمیه تخصصی مجتهده امین

نشست بررسی کتاب ازدواج تحمیلی

شناسه خبر : 153250

1403/10/09

تعداد بازدید : 6

نشست  بررسی کتاب ازدواج تحمیلی
نشست نقد و بررسی کتاب ازدواج تحمیلی توسط ناشر تخصصی زن و خانواده با همکاری مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان اصفهان به همت معاونت پژوهش مدرسه علمیه تخصصیی مجتهده امین به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی روز دوشنبه مورخ 28 آبان 1403 به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

این نشست با حضور سرکار خانم بهاری معاون پژوهش مرکز مدیریت خواهران استان اصفهان، سرکارخانم زهرا بختیاری (مؤلف کتاب) ، سرکارخانم دکتر مهدیه سادات خشوعی روانشناس و استاد حوزه و دانشگاه (ناقد اول) و سرکار خانم مریم رمضانیان طلبه سطح چهار رشته فقه خانواده (ناقد دوم) و تعدادی از اساتید و طلاب مدرسه مجتهده امین برگزار شد.

در ابتدای نشست سرکار خانم بختیاری به معرفی اجمالی کتاب خود پرداخته و گفتند: موضوع ازدواج تحمیلی دغدغه ذهنی بنده بوده و با مشاهده تجربیات اطرافیان ترغیب به انجام پژوهشی با این موضوع شدم. هر چند ازدواج تحمیلی به شکل سنتی و قدیمی ممکن است در جامعه کنونی مرسوم نباشد اما امروزه این نوع ازدواج به دلایل مختلف و به گونه های دیگری رواج دارد. این کتاب در 6 فصل تنظیم شده است: فصل اول به بررسی مفهوم شناسی اجبار، واژگان مرتبط با اجبار، ازدواج تحمیلی، آسیب های روانی و آسیب های دینی می پردازد. در فصل دوم انواع ازدواج های تحمیلی بر اساس نوع تحمیل کننده و نوع تحمیل و نیز شیوه های مختلف ازدواج تحمیلی بحث می شود. فصل سوم کتاب در مورد کودک همسری ، عوامل پیدایش و تبعات آن نگاشته شده است. در فصل پنجم و ششم به حکم ازدواج های تحمیلی از منظر شرعی و قانونی و پیامدها و آسیب های تحمیل در ازدواج از منظر اسلام و روانشناسی و در آخر در فصل ششم راهکارهایی برای جلوگیری از ازدواج های تحمیلی بیان شده است.

سرکار خانم دکتر خشوعی ناقد اول کتاب نقد های خود را در سه بخش صوری و ظاهری، ساختاری و محتوایی بیان نموده و گفتند: طراحی جلد کتاب، طرح های اسلامی ایرانی برای سرفصل ها بسیار زیبا و مناسب و از محاسن کتاب از لحاظ صوری و ظاهری است. همچنین در بخش ساختاری و چارچوب، شروع مطالب با مقدمه و پایان آن با نتیجه گیری، سیر منطقی مباحث، کتابنامه آخر کتاب ، از نقاط قوت است. اما فاصله کم خطوط، بعضا غلط های تایپی و زیرنویس نداشتن برخی مطالب از جمله نقاط ضعف بود. ایشان در ادامه اشکالاتی را به لحاظ محتوایی به کتاب وارد دانستند از جمله اینکه: مباحث آسیب شناسی به طور کامل بیان نشده است. بیشتر مباحث آسیب شناسی جنبه روانی دارد و به آسیب های دینی کمتر پرداخته شده است. محتوا با عناوین برخی سرفصل ها تناسب ندارد. ذکر بحث کودک همسری ضرورتی نداشت که در فصل جداگانه به آن پرداخته شود. در بحث آسیب شناسی روانی از آنجا که روانشناسی یک علم غربی است به ناچار باید برای پرداختن و مفهوم شناسی این واژه از فرهنگ لغتنامه آسیب شناسی روانی انجمن روانشناسی استفاده می شد. در قسمت آسیب های فردی بیشتر آسیب های جسمانی ذکر شده بود و محتوا با عناوین تناسب چندانی نداشت. در قسمت پیامدهای ازدواج تحمیلی مواردی ذکر شده بود که به لحاظ علم روانشناسی باید دقیقا مشخص می شد آیا جزء اختلال محسوب می شود یا پیامدهای ناشی از اختلال یا یکی از نشانه های اختلال؟ ضمن آن که برخی درمان ها و راهکارهای ارائه شده جنبه توصیه ای داشت و کمتر به چگونگی اجرا اشاره شده بود. به نظر بهتر بود بحث پیشگیری  در سه قسمت پیشگیری از ازدواج تحمیلی، پیشگیری از پیامدهای ازدواج تحمیلی و درمان ذکر می شد.

سرکارخانم رمضانیان دیگر ناقد کتاب نیز در بیان محاسن کتاب گفتند: موضوع کتاب بسیار چالشی و جذاب است. متن روان و قابل فم، چینش منطقی مباحث و ارائه راهکار در پایان از محاسن و نقاط قوت این کتاب است. اما در عین حال می توان به کتاب اشکالاتی وارد دانست. از جمله اینکه: شواهد ذکر شده در مباحث فقهی و حقوقی کافی نیست. بحث روانشناسی قوی صورت نگرفته است. از منابع دست اول و جدید کمتر استفاده شده است. بعضا آمارهایی از غیر منابع اصلی ذکر شده بود. مباحث مربوط به کودک همسری اگر جزء ازدواج تحمیلی هست باید زیر مجموعه ازدواج های اجباری ذکر می شد نه در فصل مجزا.