پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

کرسی آزاد اندیشی با عنوان: « تاثیر اقتصاد بر کاهش جمعیت آری یا خیر؟» توسط مدرسه علمیه فاطمیه ^{سلام الله علیها} زرند  در تاریخ 23/08/1402 برگزار شد.

   در ابتدا خانم نجمه دهقانی استاد ارائه دهنده  بیان کرد : مقایسه جامعه امروز ایران با گذشته،گویای این مساله است که در گذشته ما صاحب کشوری بودیم که بیشترین جمعیتش به افراد جوان تعلق می‌گرفت. از طرفی هم خانواده‌ها تلاش می‌کردند زندگی مناسبی را برای فرزندان خود رقم بزنند. اما بعد از دهه ی هفتاد سیاست‌های کنترل جمعیت مطرح شد و تا حدی هم جواب داد. اما اکنون شرایط به گونه‌ای تغییر کرده که رشد جمعیت رو به منفی است.که مهمترین دلیل کاهش جمعیت همان شعار فرزند کمتر ، زندگی بهتر بود و در جامعه امروز گرایش به تک فرزندی می باشد و از دلایل گرایش به تک فرزندی وجود مسائل اقتصادی از جمله تورم ونرخ بالای هزینه ها از قبیل: هزینه پوشاک ، خوراک ، شیر خشک ، مدرسه ، دانشگاه و درمان خانواده ها و ... می باشد. البته کمبود بعضی از امکانات، خانواده‌ها را وا‌داشته تا از کمیت کاسته و به کیفیت آن بیافزایند. یعنی فرزند کمتری داشته باشند اما امکانات بهتری را برای آنها فراهم کنند.

   در ادامه خانم بتول حسینی نژاد استاد ناقد بیان کرد: سخن مقام معظم رهبری درمردادماه سال 1390 که به صورت علنی ورسمی آن را بیان کرد: «موضوع جمعیت ولزوم مقابله با سیاست تحدید نسل بود.» حضرت آقا فرمود : هر اقدامی برای کم کردن جمعیت باید بعد از 150 میلیون نفر صورت گیرد . البته ما مشکلات اقتصادی را انکار نمی کنیم ومشکلات اقتصادی یکی از عوامل تاثیر گذار در کاهش جمعیت می تواند باشد ولی عوامل دیگری در جهت کاهش جمعیت اثر گذار است که مهمترین آن،  تغییر در سبک زندگی ایرانی و تمایل به سبک زندگی غرب است. برخی خانواده ها مانند کشورهای غربی در خانه حیوان نگه داری و برای آن هزینه می کنند اما حاضر به آوردن فرزند وافزایش نسل خود نیستند. وی ادامه داد تغییرات تدریجی در سبک زندگی افراد جامعه،  موجب تغییر نظام خانوادگی،  از خانواده گسترده مبتنی بر هم بستگی های نسبی و سببی به خانواده هسته ای شده است. واین مساله معضلات زیادی را برای جامعه ایجاد خواهد کرد.

   ودر ادامه  خانم سکینه جمالیزاده مجری کارشناس بیان کرد : در کشور ما در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بحث کنترل جمعیت از طریق تنظیم خانواده موضوع بسیار چالش انگیزی بوده است. از دهه ی 50 تا 70 شاهد دوبرابر شدن جمعیت هستیم ولی از دهه ی هفتاد به بعد با توجه به اتخاذ سیاست دلتمردان کاهش جمعیت را داریم. البته علت کاهش جمعیت تنها مشکلات اقتصادی نیست. خانواده هایی را مشاهده می کنیم که از لحاظ مالی بسیار ثروتمند هستند ولی از آوردن فرزند دوم دریغ می کنند. این به جهت بی رغبتی خود خانواده ها و نپذیرفتن مسئولیت فرزندان بیشتر به جهت راحتی خودشان است . همان طور که اشاره کردیم، کاهش جمعیت عوامل دیگری غیر از عوامل اقتصادی هم دارد از جمله آن: تغییر سبک زندگی ، مشکل ارتباط اجتماعی ، متزلزل بودن استحکام خانواده‌ها، رسانه ها و ....است که این مسئله معضلات بسیاری را به دنبال دارد از جمله: پیری جمعیت ، افت سرمایه های انسانی ونیروی کار فعال ، عدم امنیت ، عدم آرامش ، نداشتن سلامتی جسمی . بنابراین نیازمند راهکارهایی اساسی جهت افزایش جمعیت هستیم.