پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خانم عزیز پوران در ابتدا به مفهوم شناسی واژگان مهم و تاثیرگذار در جامعه شناسی غدیر از جمله جامعه شناسی،محیط، قبیله، غدیر، امامت،خلافت، و غصب پرداختند.
ایشان در تبیین موقعیت محیطی- جغرافیایی اذعان داشتند ویزگی این نوع معیشت، زندگی قبیله ای و کوچ دائم از یک منطقه به منطقه دیگر به دنبال آب و علف است. به دلیل محدودیت منابع آب و مرتع برای گذران زندگی زمین های صحرا گنجایش جمعیت زیاد را ندارد و همین علت زمینه نزاع و درگیری بین گروه های مختلف می باشد نتیجه ی قهری این ویژگی زندگی قبیله ای است که رابطه ی خونی و نسبی باهم دارند.زندگی سخت صحرا به همراه خطرات ناشی از تجاوز قبایل دیگر رابطه ای مستحکم بین افراد قبایل ایجاد می کند؛ چرا که تنها قبیله است که میتواند از افراد دربرابر خطرات محافظت نماید.
وی در ادامه تصریح کرد از نظر اوضاع فرهنگی – اجتماعی مولفه های فرهنگی عرب حول دو محور عمده قابل تبیین است یکی دین و دیگری زبان. دین اکثریت مردم بت پرستی بود؛ اما به نظر میرسد، احترام آنها به بت ها به خاطر آفرینندگی و بی نیازی بت ها نبود،بلکه به خاطر قدردانی و تکریم سنن اجدادی شان بود. عرب صفاتی چون خلقت و بی نیازی برای بت ها قائل نبود، بلکه هر بت، عاری از خواسته ای بود که او در دل داشت؛ بتی برای باران، بتی برای فراخ شدن روزی.علاوه بر بت پرستان، تعدادی حنیف، که به آیین حضرت ابرهیم علیه السلام وفادار مانده بودند نیز حضور داشتند.
مولف کتاب افزود قریش یکی از قبایل کوچک، فقیر و بی قدر و اعتبار جنوب، حجاز بود که در اثر قدرت اقتصادی  ومذهبی، کم کم به صورت قبیله ای نیرومند، مشهور و خوش نام عرب درآمدآن ها متصدیان شئون مختلف  مربوط به کعبه بودند، امکاناتی برای پذیرایی از حجاج، مانند ذخیره ی آب، تهیه غذا فراهم می کردند. از طرف دیگر ضمن مراسم حج و نیز دادوستد بین زائران و تاجران مکه صورت می گرفت.
 ایشان در ادامه عواملی همچون  تعیین حضرت علی (علیه السلام) به عنوان خلیفه، عقد اخوت با پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، پیروز ی حضرت علی (علیه السلام) در جنگ ها، دوست خدا و رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) بودن، انتخاب برای خواندن سوره برائت و ازدواج با حضرت فاطمه (سلام الله علیها)  به عنوان  علل حسادت قریش به امام علی علیه السلام(علیه السلام) عنوان نمودند.