پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

«زهد» يكي از آموزه‌هاي اخلاقي مهم در اكثر مكاتب اخلاقي، به‌ويژه اخلاق اسلامي، است. در آيات قرآن كريم و روايات معصومان (ع) نيز به مفهوم زهد و مصاديق آن به‌وفور پرداخته شده است. بااين‌حال، نياز به استخراج تعريفي دقيق از زهد همچنان احساس مي‌شود، به‌ويژه در شرايط كنوني كه جامعه با مسائل مرتبط با غنا و فقر روبه‌رو است. پرسش اصلي اين است كه فضيلت زهد چگونه مي‌تواند به‌عنوان راهكاري براي تحقق سبك زندگي اسلامي ايفاي نقش كند. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي و با عنوان «آثار فردي و اجتماعي زهد و موانع آن در اخلاق اقتصادي با تأكيد بر كتاب شريف غررالحكم و دررالكلم و ديدگاه مقام معظم رهبري حفظه‌الله» به بررسي آثار فردي و اجتماعي زهد و موانع آن در اخلاق اقتصادي پرداخته است. اين مطالعه بر اساس متون غني ديني، از جمله كتاب "غررالحكم و دررالكلم"، و نيز ديدگاه‌هاي مقام معظم رهبري انجام شده است. در اين پژوهش، ابتدا آثار فردي زهد مانند قناعت، پرهيز از تجمل‌گرايي، استحكام ايمان، و دستيابي به آرامش دروني بررسي شده است. همچنين عواملي نظير ياد مرگ و تأمل در ناپايداري دنيا كه موجب تقويت زهد مي‌شوند، مورد تأكيد قرار گرفته‌اند. در ادامه، آثار و ويژگي‌هاي زهدورزي اسلامي در اخلاق اقتصادي، موانع فردي و اجتماعي زهدورزي، جايگاه زهد در آيات و روايات، و ديدگاه‌هاي مقام معظم رهبري درباره زهد تحليل شده‌اند. در اين ميان، نقش اعتدال در استفاده از ثروت به‌عنوان يكي از محوري‌ترين اصول زهدورزي نيز بررسي شده است. دستاوردهاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه زهد تأثيري مستقيم بر دينداري، آرامش دل، و در نهايت، دستيابي به سعادت اخروي دارد. اين يافته‌ها مي‌توانند راهگشاي طراحي سبك زندگي اسلامي مبتني بر ارزش‌هاي زهد باشند.