پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خداوند متعال در آيات گوناگون دستوراتي پيرامون خودسازي، تقوا، مراقبه و محاسبه، ياد خدا و دوري از شيطان براي رسيدن به كمال و سعادت دنيوي و اخروي انسان داده است؛ اما از سويي ديگر به دليل زندگي انسان در دنياي مادي و در مواجهه با ماديات و نيز وجود دشمناني چون نفس اماره، شياطين، جهل و شهوت و ... ، گاهي بر اثر غفلت، به تبعيت از آن‌ها مرتكب معصيت و گناه مي‌شود، كه زمينه سقوط و بدبختي او را فراهم مي‌سازد. اين‌جاست كه خداوند حكيم با هدف نجات انسان از مهلكه تباهي و دور ماندن از آثار گناه، باب استغفار را به روي بندگان خود گشوده است. استغفار از گناهان و آمرزش-خواهي از خداوند متعال از اموري است كه بسيار مورد تاكيد قرآن و ائمه معصومين عليهم‌السلام قرار گرفته است، هم‌چنان كه امام سجاد عليه‌السلام در برخي از دعا‌هاي صحيفه‌ سجاديه به آن اشاره كرده است. از آن-جايي كه گناه داراي آثار زيان‌بار دنيوي و اخروي است، و نيز از آن‌جايي كه استغفار از گناه، علاوه بر نجات انسان از ورطه شقاوت، داراي آثار و كاركرد‌هاي تربيتي فردي و اجتماعي فراواني مي‌باشد، پرداختن به كاركرد‌هاي تربيتي استغفار در دو حيطه فردي و اجتماعي، از منظر قرآن و متون اسلامي هم-چون صحيفه سجاديه ضروري است. بررسي آيات قرآن و گزاره‌هاي صحيفه ‌سجاديه بيان‌كننده بسياري از كاركرد‌هاي تربيتي استغفار مي‌باشد، كه تزكيه و خود‌سازي، آمرزش و محو گناهان، پيروزي مقابل دشمنان، نزول باران، رسيدن به مقام شفاعت‌ و... از جمله كاركردهاي تربيتي فردي استغفار، و دفع بلاياي طبيعي و عمر طولاني، اميد‌آفريني در جامعه، كاهش آسيب‌هاي اجتماعي، رهايي از شرك و ... از مهم‌ترين كاركرد-هاي تربيتي اجتماعي آن مي‌باشد. اين پژوهش به روش توصيفي _تحليلي، و با گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي به بررسي كاركردهاي تربيتي فردي و اجتماعي استغفار پرداخته است.