پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پلوراليسم ديني نظريه اي است كه اديان مختلف را به رسميّت مي شناسد و همه ي دين داران را محق، و تمامي اديان را نجات بخش معرّفي مي كند. از نظر آنان به وجود آمدن كثرت در عالم دين ورزي اتّفاقي كاملاً طبيعي است، بر همين قياس اديان متفاوت با يكديگر، كاري ناصواب است. رويكرد پلوراليسم داراي سه قسم اساسي رفتار، رستگاري و حقانيّت مي باشد. امروزه يكي از مقوله هاي مهمّي كه بايد آن را مورد توجه قرار داد، شناخت آن راه حقّي است كه انسان را به هدف غايي كه همان سعادت بشريّت است، رهنمون مي سازد. چرا كه بسيارند ديدگاه هاي مختلفي كه داعيه دار حقانيّت، نجات و سعادت هستند. به همين دليل بررسي اصول و مباني هر يك از اين ديدگاه ها، بر عهده ي ما انسان هاست تا بتوانيم در جهت دستيابي به راه حق و تمييز آن از بيراهه قدم برداريم و از مسير درست منحرف نشويم. در مقابل كثرت گرايي دو ديدگاه انحصار گرايي و شمول گرايي قرار دارد. مرحوم علامه مصباح يزدي يكي از فيلسوفان و متكلمان دوران معاصر است كه مسائل مربوط به اين ديدگاه را در آثار مختلف فلسفي و كلامي خود مورد بررسي و نقد قرار داده است. پژوهش حاضر با روش توصيفي _ تحليلي با مراجعه به منابع كتابخانه اي صورت گرفته است. از مهمترين مباني پلوراليسم، نسبي گرايي، سوبژكتيويسم، تفاوت هاي مفهومي و زباني ويتگنشتاين، اومانيسم، تجربۀ ديني و تفكيك ميان گوهر و صدف دين است كه در اين تحقيق به ارزيابي و نقد هر يك از نظر علامه مصباح پرداخته شده است. واژگان كليدي: مباني، فلسفي، كلامي، پلوراليسم ديني، علامه مصباح، نسبي گرايي، سوبژكتيويسم، تفاوت هاي مفهومي و زباني ويتگنشتاين، اومانيسم، تجربۀ ديني، تفكيك ميان گوهر و صدف دين.