پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: در كتاب‌هاي مختلف تاريخ كه اوضاع جاهليت را به تصوير مي‌كشند افكار، عقايد ، آداب و رسوم زشت و خرافي عرب جاهلي در مورد زنان به وضوح ديده مي‌شود . نظام ازدواج و طلاق در جاهليت بسيار اسف‌انگيز بود و در جهان نظيري نداشت ، زيرا عرب جاهلي زن را موجودي پست و حقير مي‌شمرد و برايش ارزشي قائل نبود. با شكنجه و آزار زن ، از پرداخت مهريه امتناع مي‌كردند و او را همچون ظرفي مي‌پنداشتند كه خود به خود ارزشي ندارد و ارزش او را از آن مظروفش مي‌دانستند. اعراب پاره‌اي از نعمت‌ها را بر زنان حرام كرده بودند و زنان و دختران را لايق ارث نيز نمي‌دانستند.دردناك‌ترين و هولناك‌ترين ظلم به آنان ، سنت «وأد» يا «دختركشي» بود. شايد برخي معتقد باشند كه اين پديده زشت در همه قبايل رواج نداشته است، اما بي‌ترديد اين مسئله نادر هم نبود ، زيرا قرآن كريم در چند آيه به اين عمل زشت اشاره دارد. بررسي رفتار و شخصيت افراد و نوع عملكرد آنها در دوره خاص زماني با در نظر گرفتن فضاي حاكم و انديشه غالب آن زمان، واقع گرايانه تر است ، به گونه اي كه بدون توجه به اين نكته نمي توان فردي را جدا از موقعيت سياسي، تاريخي و جغرافيايي زمانش بررسي كرد. ازاين رو، بررسي جايگاه زن ، نظام خانواده و كاركردهاي آن در عصر جاهلي ، به منظور مقايسه آن با زن و خانواده عصر نبوي و تطبيق رفتارهاي جاهلي با زنان و رفتار پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله و سلم با آنان، امري اجتناب ناپذير است. در عصر جاهليت هيچ محدوديتي براي تعدّد زوجات وجود نداشت. زنان و دختران از ارث محروم بودند و جزء نسل به شمار نمي آمدند؛ يعني اگر مردي ده ها دختر نيز داشت ، باز از وي با تعبير «لا عَقِبَ لَهُ» ياد مي شد.