پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بحث جبر و اختيار از جمله پيچيده‌ترين مسائل ديني و يكي از موضوعات مهم در حوزه افعال الهي و از معضلات فلسفي و كلامي است كه همواره ذهن انسان‌ها را به خود مشغول داشته-است. اين پژوهش با روش كتابخانه‌اي و به واسطه استنادات عقلي و نقلي و رويكرد تطبيقي و مقايسه‌اي به تبيين ديدگاه متكلمين كلام اماميه درباره مسئله جبر و اختيار و كلام مسيحيت كاتوليك پرداخته‌است. و براي پاسخ به اين سوال كه متكلمان اماميه و كاتوليك مسيحي در باب جبر و اختيار چه ديدگاهي دارند تلاش كرده است تا وجوه اشتراك و افتراق بين دو ديدگاه را تبيين و بررسي نمايد.از مهمترين يافته‌هاي اين تحقيق آنكه اماميه به تئوري ميانه بين تمامي نظرات مختلف معتقد مي‌باشند بدون اينكه همانند جبريون افراط كنند يا همانند اختياريون به تفريط مبتلا شوند؛ قائل به نظريه ( لا جبر و لا تفويض بل امر بين الامرين) مي‌باشند، اعتقادي كه مي‌توان آن را حد واسط تمامي نظرات دانست. مسئله ( جبر و اختيار) در كلام مسيحي و ديدگاه آگوستين قديس از مدافعان صاحب‌نام كليساي كاتوليك مورد تبيين قرار گرفته‌است. آكوستين با استناد به آيات كتاب مقدس اتهامات شرك‌آميز مانويان و حتي تفاسير كشيشان و اسقفاني مانند پلاگيوس را پاسخ داده و با استفاده از نظريه فيض راه برون رفت از باتلاق جبرگرايي را در كلام مسيحيت كاتوليك گشوده است.