پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نوشتار حاضر با عنوان پوشش، آرايش و پيرايش از ديدگاه فقه و عرف با هدف تبيين ديدگاه فقها در اين زمينه به روش توصيفي و تحليلي نگاشته شده است. عرف پديده‌اي نيست كه با پذيرش اسلام كشف شده باشد، بلكه همان روش و سلوك مستمر بين مردم است كه فقه در برخي موارد بر آن مهرتاييد زده است و مجتهد براي استنباط حكم شرعي از آن استفاده مي‌كند. استفاده از عرف به عنوان يك منبع استنباطي، البته نه به صورت مستقل، در كنار ساير ادله مورد اتفاق فقهاي اماميه است. هم چنين از پديده‌هاي بحث برانگيز و متغير فقه است كه چون قابليت تنوع و تغيير در هر زمان و مكاني را دارد، باعث تحول و دگرگوني در برخي از موضوعات احكام مي‌شود كه به سبب اين تحول، تغيير حكم شرعي پديد مي‌آيد. لذا بر فقهاي هر عصر و زمانه لازم است بعد از درك دقيق مسائل جديد و عرفيات جديد با مراجعه به منابع ديني، پاسخگوي اين مسائل نوپديد باشند؛ زيرا عرف در زمان و مكان متفاوت، مدام در حال تغييراست. نحوه‌ي پوشش، آرايش و پيرايش تحت تاثيرعرف هستند، لازم است براي دور ماندن از خلط موارد اعتبار سيره‌هاي عرف از موارد غير معتبر و نحوه‌ي اعتبار آن بحث دقيقي صورت گيرد تا فقيه از افراط و تفريط در مقام استنباط احكام مربوط به پوشش، آرايش و پيرايش مصون بماند. احكام نوراني اسلام، متناسب با گرايش‌هاي فطري انسان است يكي از گرايش هاي فطري همه انسان‌ها به ويژه بانوان، گرايش به زينت، خودآرايي و زيبايي دوستي است. از نظر اسلام، آرايش و زينت به خودي خود براي زن امري مباح، مطلوب و از ضروريات زندگي زناشويي است؛ ولي اظهار و آشكار كردن آن در مقابل مردان، احكام مختلفي در شرع دارد؛ گاه جايز و گاه ممنوع است. اگر بيننده مردي نامحرم باشد، حكم كلي اسلام در اين فرض حرمت آشكار كردن زينت بر زن است؛ اما اگر از محارم باشد، آشكار ساختن زينت بر زن جايز است.