پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پيوند اعضا از جمله مسائل جديد، مهم و اساسي است و يكي از راههاي معمول، براي درمان بسياري از بيماري هاست. در مساله پيوند عضو عوامل زيادي وجود دارند كه ممكن است، مسئول واقع شوند؛ عضودهنده يا گيرنده عضو، مراكز درماني و تيم پيوند كه پيوند را انجام مي دهند، و حتي دولت به اعتبار اين كه گاهي عمل برداشت و پيوند عضو در مراكز درماني دانشگاهي وابسته به دولت انجام مي گيرد. بنابراين نگارنده در صدد است كه به بررسي مسئوليت كيفري انتقال بيماري هاي مسري از طريق پيوند عضو با تاكيد بر مسئوليت كيفري منتقل و خانواده عضو دهنده ي متوفي بپردازد، لذا سوالاتي كه در اين پژوهش به دنبال پاسخ براي آن هاست از جمله : 1. رويكرد فقهي مسئوليت كيفري انتقال بيماري هاي مسري و غير مسري از طريق پيوند اعضا چگونه است؟ 2. رويكردحقوقي مسئوليت كيفري انتقال بيماري هاي مسري و غير مسري از طريق پيوند اعضا؟ همچنين شناخت مسئوليت هاي كيفري انتقال بيماري هاي مسري در پيوند عضو؛ و تعيين مسئوليت كيفري منتقل و خانواده متوفي؛ و نيز افزايش آگاهي پزشكان، بيمارستان ها ، مسئولين مربوطه دولتي و منتقل و خانواده متوفي از طريق بيان مسئوليت هاي كيفري و حقوقي و راهكارهاي ارائه شده و بهره گيري آنان در سياست گذاريها و برنامه ريزي ها، از اهداف اين پژوهش مي باشد. از يافته ها و نتايج اين پژوهش چنين است كه با توجه به بند الف ماده 290ق.م.ا. اگربيماري كشنده باشد به دليل آنكه قصد وي مبني بر سلب حيات گيرنده عضو بوده و حتي اگر بيماري كشنده نباشد به دليل اينكه موجب صدمه و جراحت مي شود، عمل وي جنايت عمدي محسوب شده و مشمول مسئوليت كيفري مي گردد، و در صورتي كه منتقل از بيماري خود آگاه نباشد در هر دوحالت( كشنده يا غيره كشنده بودن بيماري) از آن جهت كه او تكليف و توانايي بررسي سلامت خود را ندارد، مسئوليت كيفري متوجه پزشك پيوند زننده است و منتقل فاقد مسئوليت كيفري مي باشد،و درصورتي كه منتقل مبتلا به بيماري مسري فوت نموده باشد مسئوليتي ندارد اما در مورد خانواده منتقل در صورت علم به بيماري او اعم از كشنده يا غير كشنده و وقوع سلب حيات يا ايراد صدمه و سكوت و با توجه به قاعده احسان اگر قصد نيكوكاري برايشان متصور باشد ، ظاهرا مسئوليتي متوجه خانواده متوفي نخواهد شد. در پايان لازم به ذكر است كه روش اين تحقيق به صورت كتابخانه اي و فيش برداري انجام شده است