پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نظام هستي به عنوان يك كل متصل تحت تدبير يك معبوداست كه هم به ذات تمام اشياء و نظام اكمل علم دارد و هم فعلش در نهايت غايت و اتقان است. در اين نظام غايتمند متقن، تمامي موجودات در راستاي هدف حكيمانه هستي با هم در تعاملند. انسان و طبيعت نيز به عنوان بخشي از اين نظام، با هم در ارتباطند. انسان موجودي داراي مختار و داراي اراده است كه قدرت و اجازه تصرف و تسخير طبيعت از سوي پروردگار عالم به او داده شده است. از آن جايي كه علم كلام متكفل پرداختن به جنبه‌هاي اعتقادي و نحوه و أنحاء جهان‌بيني و آراء كلي پيرامون هستي و جايگاه انسان در هستي و آغاز و سرانجامش مي‌باشد؛ رابطه انسان با طبيعت بايد ذيل مباني كلامي تبيين شود. چون نظام هستي نظام اكمل است، هرگونه دخل و تصرف ماهوي در آن جايز نيست، ميزان و نحوه تصرف و تسخير انسان در طبيعت نياز به تبيين دارد. اين در حالي است كه در عصر حاضر گويي انسان يك وجه مطلق به خود گرفته و حقوق او بر حق و حقوق خداوند و عالمي كه خلق كرده پيشي گرفته است. امانيسم افراطي و تعريف نادرست از انسان و قطع رابطه انسان با ريشه‌هاي معنوي‌اش موجب شده انسان دررابطه‌اش با طبيعت به بن‌بست برسد. بر اساس مباني كلام اسلامي هرچند طبيعت براي انسان خلق شده است؛ اما: اين بهره‌برداري بايدها و نبايدهاي اعتقادي، خلقي و رفتار را در بر دارد. الزاماتي كه حقوقي از طبيعت را بر عهده انسان قرار مي‌دهد و در بهره‌برداري از طبيعت حد و مرز و شرايطي تعريف مي‌كند تا انسان به علتهاي متعدد مانند عدم احاطه به مصالح عمومي حال و آينده، درك نادرست از نيازها، ايجاد نياز‌هاي كاذب ذيل منافع اقتصادي افرادي خاص يا تحت تأثير تبليغات؛ با دخل و تصرفات نادرست خود، نظم كلي جهان را مختل نكند و به خود و طبيعت آسيب نرساند. اين پژوهش در صدد بيان مباني كلامي رابطه انسان با طبيعت مي‌باشد. روش پردازش مطالب اين پژوهش تلفيقي از روش عقلي برهاني و نقلي وحياني است. روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي و اسنادي است.دسترسي به كتب و مقالات گاهي از نرم‌افزار و گاهي سايت‌‌‌‌‌ها بوده است.