پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده دیدگاه ارائه‌کننده

نسبت تکلیف و نتیجه از مباحث مهم انتخابات است؛ تکلیف در انتخابات، انتخاب اصلح است و اصلح کسی است که بیش ترین امتیاز را چه ازنظر اجرایی و چه ازنظر تقوا داشته باشد؛ اما گاهی عمل به تکلیف نتیجه‌بخش نیست؛ بنابراین ممکن است با پیش‌بینی نتیجه انتخابات، فرد مکلف تشخیص دهد که انتخاب اصلح، سبب ریزش رأی به نفع افسد خواهد شد؛ آیا در چنین حالتی انسان ولایت مدار باید به تکلیف عمل کند یا نتیجه که دفع افسد به فاسد است؟ به نظر می‌رسد در مسائلی مانند انتخابات که از مسائل مهم و تأثیرگذار کشور است و تأثیر مستقیمی بر زندگی افراد جامعه دارد، نتیجه تکلیف  ساز است.
چکیده دیدگاه منتقد
کسی که به تکلیف خود عمل می‌کند، درواقع به نتیجه رسیده است؛ رهبر انقلاب (مدظله‌العالی) در سخنرانی‌های خود تکلیف را حضور مردم در انتخابات معرفی کردند؛ ایشان فرمودند: «به عمرو رأی بدهید یا به  زید برای من مهم نیست، مهم شرکت حداکثری در انتخابات است»؛ در جهاد نیز بحث تکلیف مطرح‌شده است؛ در آیه 52 سوره توبه چنین آمده است «قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلاَّ إِحْدَي الْحُسْنَيَيْن »؛ بگو آیا در حق ما جز یکی از دو خصلت نیک را انتظار می برید؟ (پیروزی در نبرد یا شهادت در راه حق)؛ یعنی به تکلیف عمل کنید، چه پیروز شوید و چه شهید؛ در صورت در نظر گرفتن نتیجه دو حالت پیش می‌آید:
1.    ممکن است نتیجه‌ای که حدس زده‌ایم، محقق نشود؛ در این صورت نه به تکلیف عمل کرده ایم و نه به نتیجه دست‌یافته‌ایم.
2.    درصورتی‌که نتیجه محقق شود، بازهم نتیجه مطلوب نخواهد بود.نتایج دیدگاه موافق
حضور حداکثری در انتخابات با دقت درنتیجه تناقضی ندارد؛ درواقع نتیجه انتخابات ملازم با تکلیف است و با عمل به تکلیف، نتیجه مطلوب به دست می آید؛ اما با در نظر گرفتن نتیجه تکلیف اولیه جای خود را به تکلیف ثانویه خواهد داد؛ به‌عنوان‌مثال: اگر کاندیدای «الف» انسانی باتقوا و مدیر و مدبر باشد و کاندیدای «ب» نسبت به «الف» از صلاحیت کمتری برخوردار باشد؛ اما بااین‌حال کاندیدای «الف» صاحب‌رأی حداکثری نباشد و تمرکز بر روی رأی به ایشان موجب انتخاب کاندیدای ناصالح شود، وظیفه انتخاب‌گر از فرد «الف» به فرد «ب» تغییر خواهد کرد؛ چراکه مانع انتخاب کاندیدای ناصالح می شود.
 
نتایج دیدگاه مخالف
وظیفه ایجاب می‌کند که در هرسال اصلح انتخاب‌شده و به تکلیف عمل شود؛ حتی اگر نتیجه، انتخاب شدن فرد اصلح نباشد؛ زیرا دفع افسد به فاسد نیز درنهایت نتیجه مطلوبی به شمار نمی¬رود.
جمع بندی داور
نکته  قابل‌توجه در انتخابات این است که دفع افسد به فاسد همیشه راهکار درستی نیست؛ بنابراین باید زمینه سازی‌های مناسبی قبل از انتخابات انجام شود که هم اقبال صالحان برای شرکت در مناسبات کشوری بیشتر شود و هم شناخت و انتخاب اصلح از سوی مردم انجام گیرد؛ اما زمانی که هنوز مقدمه¬چینی درستی صورت نگرفته است، دقت در نتیجه تکلیف ساز بوده و از ایجاد مفسده به‌صورت گسترده جلوگیری می‌کند.
کلیدواژه ها: انتخابات، کاندیدا، اصلح، تکلیف.