پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده دیدگاه ارائه‌کننده
موافقان اشتغال زن با استناد به آیاتی از قرآن کریم ازجمله آیات 32 سوره نساء، 1 سوره مائده، 14 سوره نحل، 31 و 50 سوره احزاب و آیه مباهله، اشتغال و مشارکت زنان را از دیدگاه اسلام بدون اشکال دانسته اند. به باور موافقان اشتغال زنان طبق آیه چهارده سوره نحل، کار پرورش ماهی به مردان اختصاص ندارد و طبق آیه شش سوره طلاق نیز کودک یاری و پرستاری از شغل های مجاز برای زنان به شمار می رود؛ هم چنین طبق آیه 23 سوره قصص نیز با استناد به دامداری دختران حضرت شعیب (علیه‌السلام) و نیز تجارت کردن حضرت خدیجه (سلام‌الله علیها) می توان جایز بودن اشتغال زنان را از دیدگاه اسلام فهمید.
چکیده دیدگاه منتقد
مخالفان اشتغال زن مستندات قرآنی ارائه‌شده از سوی موافقان را دلیل جایز بودن اشتغال زنان نمی دانند؛ بلکه این آیات را نشان دهنده جایز بودن مشارکت اجتماعی زنان معرفی می کنند؛ از سوی دیگر باید تعریف صحیحی از شغل ارائه شود؛ داشتن شغل برای مرد یک نیاز فطری است؛ اما زنان خود را در مدیریت خانه، فرزند آوری و فرزند پروری مسئول می-دانند. مخالفان اشتغال دختران شعیب (علیه‌السلام) به دامداری را به دلیل ضرورت و پیری حضرت شعیب (علیه‌السلام) دانسته و عقیده دارند که اشتغال زنان در مواقع ضروری مانعی ندارد، به‌شرط این که با وضعیت جسمی زن منافات نداشته باشد؛ به‌عنوان‌مثال رانندگی اتوبوس مناسب زنان نیست؛ اما اشتغال زنان در موارد خاص ازجمله تدریس، پزشکی و دیگر شغل¬های ویژه زنان با حفظ شئون اسلامی جایز است.
نتایج دیدگاه موافق
1.    به دلایل عقلی حضور زنان در جامعه از دیدگاه اسلام اشکالی ندارد؛
2.    توسعه کشور به جمعیت زنان بستگی دارد؛
3.    از نگاه روانشناختی مدیریت زنان مؤثرتر از مردان است وزنان می توانند هم‌زمان چندین شغل را باهم انجام دهند؛
4.    زنان منظم تر، مشورت پذیر تر و در تشویق موفق ترند؛
5.    حضور زنان در برخی مشاغل واجب کفایی است.
نتایج دیدگاه مخالف
1.    اشتغال در اصل به مردان اختصاص دارد، نه زنان؛
2.    فطرت زن منطبق بر مدیریت خانه و فرزند پروری است؛
3.    اشتغال زنان در مواقع ضروری مانعی ندارد؛
4.    اشتغال زنان در مشاغل خاص با حفظ شئون دینی مانعی ندارد.
جمع بندی داور
آیات ارائه شده از سوی ارائه کننده بحث بر جواز اشتغال زنان دلالت ندارد؛ بلکه بر مشارکت اجتماعی به دلیل حفظ دین و نظام اسلامی دلالت می کند؛ دختران حضرت شعیب (علیه‌السلام) هم به جهت اضطرار به دامداری مشغول بودند؛ آیه مباهله هم بر مشارکت دلالت دارد نه اشتغال؛ در قرآن کریم هیچ آیه ای بر اشتغال زنان دلالت ندارد؛ البته در شرع هم منعی برای اشتغال زنان وجود ندارد؛ زن و مرد در خلقت و آفرینش و رسیدن به کمال مساوی هستند؛ اولویت اصلی برای زن مدیریت داخلی خانه و فرزند پروری است؛ اشتغال در اولویت بعدی قرار دارد؛ اگر زنی می تواند اولویت اصلی خود را به نحو صحیح انجام داده و شاغل نیز باشد مانعی ندارد؛ البته با رعایت ضرورت و حجاب اسلامی و بدون اختلاط با نامحرم.
کلیدواژه ها: اشتغال، زن، جامعه، مشارکت اجتماعی، خانه.