پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده دیدگاه ارائه‌کننده
با توجه به آیات قرآن کریم و روایات اسلامی زن، امین الهی است؛ دین مبین اسلام زن را به¬عنوان مسئله مهم زندگی و متمم حیات انسانی، در مسائل اجتماعی، اخلاقی و قانونی خود جا داده و او را عضو مؤثر جامعه دانسته است؛ اما با بررسی حقوق هر یک از زن و مرد، وبرتری مرد در بسیاری موارد مانند اذن وی در خروج زن از منزل یا دو برابر بودن ارث و دیه مرد، مشخص می¬شود که اسلام زن را از فعالیت¬های فردی و اجتماعی بازداشته است که این نوعی بی¬حرمتی و اهانت به زن است؛ در بحث حق انتخاب مرد نسبت به زن در امر ازدواج و تعدد زوجات احساسات زن نادیده گرفته‌شده است که نوعی تبعیض و بی¬عدالتی به شمار می¬رود؛ این تبعیض خطرات روانی جبران‌ناپذیری ازجمله نداشتن اعتمادبه‌نفس و احساس حقارت و افسردگی برای زن را به دنبال خواهد داشت که با توجه به تأثیر زن در جامعه این مشکلات به جامعه نیز سرایت خواهد کرد.
چکیده دیدگاه منتقد
زن در نگاه قرآن انسانی همانند مرد است که در آفرینش با او مشترک است؛ توجه به آیه «أهُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَهَ رَبِّکَ...»  علت تفاوت زن و مرد که مساوی نبودن حقوقشان را در پی دارد، اداره نظام احسن هست؛ تفاوت زن و مرد از دو جنبه جسمی و روحی قابل‌انکار نیست؛ اما این تفاوت¬ها هرگز به¬ معنی کم‌ارزش بودن یکی وبرتری دیگری نیست؛ زنان صدر اسلام همواره از حقوق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مانند حق علم¬آموزی، تجارت، بیعت و تأمین نیازها با رعایت عفت و با توجه به استعداد و شرایط زندگی¬شان برخوردار بودند؛ شارع مقدس همه استعدادها و توانمندی¬های زن و مرد را در نظر گرفته، سپس وظایف و حقوق آن¬ها را بیان کرده است؛ پس می¬توان نتیجه که تفاوت¬¬های فطری زن و مرد مهم¬ترین عامل اختلاف حقوق آن‌ها هست.
نتایج دیدگاه موافق
نتایج و فواید تساوی حقوق زنان با مردان عبارتنداز:
1.    مشارکت زنان در جامعه؛
2.    استقلال مالی و رفاهی زن؛
3.    افزایش اعتمادبه‌نفس؛
4.    رهایی زن از حقارت و اسارت تاریخی؛
5.    استفاده از مدیریت زنان در فعالیت¬های اجتماعی و سیاسی؛
6.    توجه به عواطف و احساسات زن در انتخاب همسر؛
7.    تأمین نیروی سازندگی و رشد و شکوفایی جامعه با حضور بیش¬تر زن در اجتماع؛
8.    آسیب ندیدن زن ازنظر روحی و روانی در اثر ارج نهادن به¬ مقام زن در حقوق متساوی؛
9.    بالا رفتن حق مالکیت زنان؛
10.    ورود زنان در عرصه قضاوت.
نتایج دیدگاه مخالف
تساوی حقوق زنان با مردان به دلایل زیر نادرست است:
1.    توانایی و مدیریت مرد در خانواده حقوق بیش¬تری را می¬طلبد؛
2.    مرد به خلاف زن عهده¬دار پرداخت نفقه و مهریه هست؛
3.    شهادت زن تکلیف است، نه حق؛
4.    قضاوت تکلیف است، نه حق؛
5.    انتخاب از طرف مرد در ازدواج برای ارزش نهادن و کرامت بخشیدن به زن است؛
6.    در برخی از موارد زنان نیز حق طلاق دارند؛
7.    عقل تجربی زنان با توجه فعالیت¬هایشان کمتر از مردان است؛
8.    اگر مردان بتوانند چند همسر داشته باشند، زنان بی¬سرپرست سامان می-یابند.
جمع بندی داور
حقوق زن و مرد در بعضی از موارد مساوی است؛ اما در بیش¬تر موارد مساوی نیست؛ اسلام با در نظر گرفتن ویژگی¬های زنان و تفاوت¬های طبیعی بین زن و مرد، وظایفی را بر عهده زنان قرار داده و به‌تناسب آن وظایف، حقوقی را برای آنان در نظر گرفته است؛ حقوق زنان در اسلام اگر بیش¬تر از مردان نباشد، کمتر نیست؛ در برخی موارد مساوی نبودن به معنای تبعیض و بی  عدالتی نیست؛ بلکه این تقسیم حقوق برای برقراری تعادل در نظام اجتماعی خانواده و به خاطر تفاوت¬های جسمی و روحی زن و مرد است؛ اسلام در صورت آسیب نرسیدن به¬ روابط خانوادگی با فعالیت زنان در جامعه مخالف نیست؛ بلکه زنان نیز می¬توانند در بسیاری از عرصه¬ها با رعایت شرایطی فعالیت کنند.
کلیدواژه¬ها: حقوق، زن، مرد، تبعیض، عدالت.