پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده نظرات استاد ارائه کننده بحث :

با توجه به اینکه انسان به طور فطری ، زیبایی را دوست دارد و از مشاهده زیبایی ها لذت می برد، بنابراین نو شدن و مدگرایی و تغییر لباس و آرایش افراد نیز در همین راستا قرار دارد. لذا به مد بودن،تغییر پوشش، خودآرایی و زینت کردن نه تنها بر خود فرد،آثار مثبت روحی روانی دارد بلکه بر دیگران نیز اثرات روانی مثبتی می گذارد . مد مناسب می تواند به ویژه جوانان را از لحاظ روحی ارضا کند و به تدریج شادی، نشاط، نوگرایی، شکوفایی خلاقیت و نوآوری را زنده کرده و زندگی انسانها را از یکنواختی خارج کند و احساس تازه شدن به آن ها بدهد.علاوه بر آن چون انسان ها در میان همنوعان خود و به صورت اجتماعی زندگی می کنند و لازمه ی زندگی اجتماعی، ایجاد پیوند و محبت بین انسانهاست، از این رو انسان به طور فطری به اصلاح وضع خود می پردازد و خود را زینت داده و بدین وسیله با تحریک حس زیباخواهی در دیگران و ایجاد ارضای روحی در آنها، زمینه را برای پیدایش انس و الفت فراهم می سازد که همین امر، در تحکیم روابط انسانی و تقویت بنیان اجتماع نقش موثری دارد. بنابراین چون هدف اصلی طلاب، هدایت و تبلیغ مردم است پس باید با مد زمانه پیش رفته و با اثر روانی مثبت و تحکیم روابط اجتماعی با مردم، در تبلیغ و هدایت ایشان موفق تر باشند.

چکیده نظرات استاد منتقد :
اگر چه مدگرایی در نیازهای طبیعی انسان ریشه دارد و برخاسته از روحیه ی نوگرایی اوست، اما به دلیل برخی از ویژگی ها که در انواع مدهای امروزی به خصوص پوشش و لباس نهفته، آسیب ها و پیامدهای متعددی، مدگرایان را تهدید می کند که طلاب نیز از این آسیب ها مصون نبوده و به مرور زمان به آن مبتلا می شوند. از جمله مهم ترین آسیب ها و پیامدهای مدگرایی ، آسیب های اخلاقی مثل در موضع تهمت دیگران قرار گرفتن، گرفتارشدن به رذایل اخلاقی مانند فخر فروشی، زیاده خواهی، خودنمایی، تجمل گرایی، حرص و طمع و ... می باشدهمچنین گرفتار شدن به مدگرایی ، مصرف گرایی و اسراف در نعمت های الهی را نیز به دنبال دارد. در حالی که پرهیز از اسراف و قناعت و ساده زیستی  از شاخصه های سبک زندگی اسلامی بوده و طلاب باید هم خود این شاخصه ها را رعایت کرده و هم در تبلیغ مردم ، توجه به این مقوله را در سرلوحه ی فعالیت دینی و تبلیغی خود قرار دهند.
نتایج دیدگاه موافق:
1-انسان فطرتاً زیبایی را دوست دارد،پس مدگرایی و نو شدن نیز جلوه ای از زیبایی است.

2- اثرات مثبت روحی و روانی مدگرایی هم بر خود فرد هم بر دیگران

3-ارضای روحی جوانان با مد مناسب

4- احساس شادی ، نشاط، نوگرایی، شکوفایی خلاقیت و نوآوری به وسیله مد

5- تحریک حس زیبایی خواهی در دیگران به وسیله مد

6- تحکیم روابط انسانی و تقویت بنیان اجتماع و ایجاد پیوند و محبت بین انسان ها

7- موفقیت در امر تبلیغ و هدایت مردم

نتایج دیدگاه مخالف :
از جمله مهم ترین آسیب ها و پیامدهای مدگرایی:

1-آسیب های اخلاقی  مثل در موضع تهمت دیگران قرار گرفتن

2-گرفتارشدن به رذایل اخلاقی مانند فخر فروشی،زیاده خواهی، خودنمایی، تجمل گرایی، حرص و طمع و ...

3-مصرف گرایی و اسراف در نعمت های الهی
و دیگر آسیب های اعتقادی ، اجتماعی ، خانوادگی، اقتصادی و.... که در مجال این جلسه نمی گنجد.

جمع بندی داور:

در تعالیم اسلام، شکل و فرم خاصی برای پوشش و آرایش معرفی نشده و اصراری نیز به تبعیت از یک مدل خاص به عمل نیامده، اما جهت مصونیت مسلمانان به از دست دادن هویت ملی و دینی شان و نیز در امان ماندن از پیامدهای منفی افراط و تفریط در خودآرایی و مدگرایی ، معیارهای اصلی و متغیر خاصی را برای مسلمانان ، متناسب با نیازهای ثابت و متغیر دوران مختلف تعیین کرده است. از جمله این متغیرها : مقتضیات زمان می باشد که نوع پوشش و آرایش افراد می تواند بر اساس عرف زمان تغییر کند. از دیگر متغیرها می توان به موقعیت خاص فرد ( مثل نوع پوشش در کنار همسر یا محارم و یا در اجتماع و بین نامحرمان) ، مقتضیات سنی افراد، وضعیت معیشتی ، سلایق شخصی و ... اشاره کرد.ولی دین اسلام در کنار این متغیرها ، اصولی را نیز مطرح کرده که نقش تعیین کننده ای در مدگرایی دارد؛ از جمله این اصول: اصل پاکیزگی و نظافت، اصل آراستگی و مرتب بودن، اصل مطابقت با عرف جامعه (خصوصاً عرف طلبگی)، اصل رعایت عفاف و حیا، اصل پرهیز از تشبه به کفار، اصل پرهیز از خودنمایی و فخرفروشی و ... است . پس در نهایت می توان نتیجه گرفت که دین اسلام به هیچ وجه مخالف زیبایی و رنگ های شاد نبوده ، بلکه پوشش و آرایش و مدی را می پذیرد که بر طبق این اصول و معیارها باشد.