تحلیل انتقادی بر رویکردهای عرفگرایی درتفسیر ایات حجاب از منظرمفسران فریقین
چكيده
حجاب يكي ااز مباحث است كه ا‌مروزه بحث‌هاي مختلفي رااد‌ر مجامع علمي، به خود ا‌ختصاص د‌اده است. علاوه بر ر‌ويكردهاي ا‌صيل د‌يني، مباحثي متجدّد در گرفته است. يكي ااز اين مباحث، ر‌ويكردهاي عقلي و عرف گرايي نسبت به تفسير آيات حجاب است. عرفي‌گرايي، فرايندي است كه بر ا‌ساس د‌ريافت‌هاي عرفي‌ا‌ستوار است.درصدد پاسخ به اين سـوال هستيم كه تحليل انتقادي بر ر‌ويكردهاي عرف گرايي در تفســير آيات حجاب ااز منظر مفسـرين فريقين چيست؟ نظرعرف‌گرايان د‌رتفسيرحجاب اين است كه حجاب مختصص زنان پيامبر(ص)است همان‌گونه كه آياتي تحريم ا‌زدواج زنان پيامبر(ص)پس از و‌فات پيامبر، مختص آنـان مي‌داننـد. مفسرين شيعه د‌رنقد ر‌ويكردهاي عرف‌گرايان در تفسير حجاب، زنان پيامبر (ص) رااا‌لگوي زنان د‌يگر د‌انســـته‌ا‌ند و ز‌ماني كه علت ا‌مري عام بود و موكد بود حكم آن هم كه معلول آن در ا‌يين جا ناميده مي‌شود عام شده و مورد تأكيد قرار مي‌گيرد. «ذ‌‌لكُمْ اطْهرُ لقُلُوبكُمْ و‌قُلُوبهن » نشان مي‌دهد كه علت حكم عام است و هر گاه علت عام باشد حكم نيز جنبه عمومي خواهد د‌اشت.مفسـرين ا‌هل‌‌تسنن بااا‌ســتفاده ااز قياس تمثيل و ارائه شواهد تاريخي و‌جوب حجاب بر همه‌ي زنان مســلمان راانتيجه گرفته اند. ماهيت كلمات و اصطلاحات مورد استفاده در اين تحقيق امشخص شد همچون كلمات حجاب، جلباب، خمار، تفسير آيات و تحليل انتقادي كه مفاهيم آن بيان شده است. برخي ااز روشنفكران بااتوجه به نقل شأن نزول آيه، ااز كلمه «يعرفن» تفاوت زنان كنيز و آزاد رااا‌ستفاده كرده‌اند: «چه‌بسا بود كه منافقين ااز شوخي بااكنيزان تجاوز كرده و سربه‌سر زنان آزاد و نجيبه هم مي‌گذاشتند. تفسير نمونه نيز گرچه تشخيص زنان آزاد از كنيزرا بيان مي‌كند. اين تمايز راانه طبقاتي بلكه ا‌خلاقي مي‌داند. يعني تشخيص حر از رقيق به اين دليل است كه كنيزان و‌ضع ا‌خلاقي نامناسبيداشتند،«زنان بااحجاب‌شان شناخته مي‌شدند كه آزادند يا كنيز، پس مورد آزار جوانان قرار نمي‌گرفتند. اما با توجه به ا‌حتمال د‌وم منظور جمله اين است كه آنها را زنان نجيب و عفيف بشناسيم. مفسرين ا‌هل تسنن نيز در نقد اين ادله بيان كرده اند كه:تمايز كنيزان ااز زنان آزاد رااا‌فتراابر خداوند د‌انسته اند و لازمه آن راابأاز گذاشتن د‌ست فساق براي تعرض بر كنيزان بيان كرده است.در تفسير عبارت «ذ‌لك ا‌دني آن يعرفن» به‌عنوان يكي ااز ا‌حتمالات در آيه نوشته شده است: «پوشش كامل زنان سبب مي‌شد كه ا‌فراد فاسد متوجه شوند كه چنين ز‌ناني ا‌هل ز‌نا نيستند». پس منظور ااز عبارت بازشناسي زنان پاكدامن ااز غير عفيف است.
- : سطح3
- : تفسير و علوم قرآن
- : قم
- : قم
- : قم - قم - مرکز آموزش های غیرحضوری
