پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

شريعت مبارك اسلام براي تعادل بخشي به نهاد مقدس خانواده حقوق و تكاليفي را بر عهده-ي اعضاي آن نهاده است. فقيهان اسلام در چارچوب دانش فقه با جستاري روشمند در پي يافتن اين حقوق و تكاليف هستند بر اساس يافته هاي ايشان يكي از حقوقي كه خداوند متعال براي مرد به رسميت شناخته، اين است كه همسرش بدون اذن يا رضايت او از منزل خارج نشود. در ميان روايات شيعه چند روايت نامعتبر و تعدادي روايت معتبر وجود دارد كه در آنها خارج شدن زن از خانه به اذن شوهر متوقف شده‌ است. بسياري از فقيهان شيعه از اين روايات برداشت كرد‌ه‌اند كه زن براي هر گونه خروجي نياز به اذن شوهر دارد و اگر بدون اذن او از خانه خارج شود فعل حرام انجام داده و ناشزه شمرده مي‌شود، اما به دليل مواجهه‌ي اين برداشت با چالش‌هاي جدي، برخي فقيهان از آن رويگردان شده و فقط خروجي را حرام و موجب نشوز دانسته‌اند كه با حق استمتاع شوهر تنافي داشته باشد. سخني كه در اين پژوهش با درنگي در وضعيت عرف جامعه مطرح شده اين است كه در بسياري از ازدواج‌هاي امروزي در ضمن عقد نكاح يك شرط ضمني مبني بر اذن خروج زن از خانه وجود دارد كه حرمت خروج بي‌اذن پس از ازدواج را نفي مي‌كند. همچنين بحث خروج زن يا عدم خروج زن از خانه مصداق ضرر شمرده مي‌شود تا با قاعده‌ي لاضرر حرمتش نفي شود نيز به گوناگوني برداشت‌هاي فقيهان از قاعده‌ي لاضرر وابسته است. بر اساس برخي ديدگاه‌ها، بسياري از آسيب‌هايي كه با خارج نشدن زنان از خانه ممكن است متوجه ايشان شود ضرر شمرده نمي‌شود تا مشمول قاعده‌ي لاضرر شود، اگر هم ضرر شمرده شود بر اساس برخي نظرات، اجراي قاعده‌ي لاضرر را به عهده‌ي حاكم گذاشته‌اند نه بر عهده‌ي خود مكلفان كه مسئول آن باشند .