پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

انسان به عنوان اشرف مخلوقات براي رسيدن به كمال و رشد نيازمند هدايت الهي است. يكي از مراحل رشد انسان، رشد شناختي است. منظور از رشد شناختي، توانايي درك، فهم، قضاوت درست، تصميم گيري به موقع، توانايي دقت و تمركز حواس مي باشد. انسان براي شناخت خدا و درك هستي نيز نيازمند رشد شناختي است. يكي از داستان‌هايي كه در قرآن كريم آمده است و حاوي نكات آموزنده‌اي در تعليم و تعلم اسلامي است، داستان حضرت خضر و موسي(عليهما السلام) استذكه در آن به رشد شناختي و موانع آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به روش نقلي – وحياني كه گردآوري اطلاعات آن بصورت كتابخانه اي مي باشد و روش پردازش اطلاعات نيز توصيفي- تحليلي بوده است، به بررسي موانع رشد شناختي با تاكيد بر داستان حضرت خضر و حضرت موسي(عليه السلام) پرداخته است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي دهد موانع رشد شناختي شامل موانع معرفتي، موانع اخلاقي و موانع رفتاري مي باشد. موانع معرفتي شامل موانع معرفتي شاگرد و استاد است. . از موانع معرفتي شاگرد مي توان به عدم توجه به عوامل فراحسي و الهامات، ثمربخش ندانستن تعليمات استاد، عدم پذيرش توحيد و... اشاره نمود. موانع معرفتي استاد شامل بي احترامي به شاگرد، عدم تقديم تزكيه بر تعليم و عدم توجه به مقدرات الهي است. از جمله موانع اخلاقي رشد شناختي كه مربوط به شاگرد است، يأس و نااميدي، بي‌علاقگي و بي-انگيزگي، غرور كاذب مي باشد. از موانع اخلاقي استاد نيز مي توان به تعجيل در امر آموزش، كم صبري و غرور كاذب اشاره نمود. موانع رفتاري رشد شناختي نيز در مورد شاگرد و استاد وجود دارد. موانع رفتاري شاگرد مانند نداشتن عزم راسخ، تعجيل در كسب علم و شناخت، خستگي و بي صبري و ... است. موانع رفتاري استاد نيز عدم تنوع در روش ها، تعهد و بي مسئوليتي استاد در آموزش و... است.