پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

از مسائل مهم در قرآن مسئلۀ بنيادين دنياست. اين واژه در قرآن ۱۱۵ بار به‌كاررفته است واژه‌اي فراگير براي ارزش‌هاي اخلاقي كه اگر كسي در فهم آن دچار مشكل شود اين اشكال در رفتارش پديد مي‌آيد و انحراف در ادراك، سبب انحراف در زندگي فرد مي‌شود، لذا بايد شناخت درستي از دنيا داشت تا به سبب آن، نسبت به آينده و نحوه‌ي زندگي، مواضع صحيحي اتّخاذ كرد. اين پژوهش كه عمدتاً متن محور و كيفي است، ساختار گفتمان مدارآيات مربوط به دنياي ستوده و دنياي نكوهيده را مورد بررسي قرار داده است. هدف از اين پژوهش تشخيص ساختار و مفاهيم و حقايقي است كه اين ساختار درباره‌ي دنيا به مخاطب منتقل مي‌كند. قران از واژه دنيا يا به عنوان اسمي براي اين جهان و يا صفتي همرا با موصوف هاي متعدد ذكر كرده است.آن جا كه دنيا اسمي براي اين دنياست معمولا در برابر آخرت قرار گرفته و نشان دهنده‌ي اين است كه خداوند اين جهان را دنيا و جهان باز پسين را آخرت مي داند. در اين كاربرد اسمي، دنيا بهترين و زيباترين نظام مي‌باشد كه چون انسان از هدف خلقت و هستي غافل نيست، بهترين ابزار براي رسيدن به كمال و دست يابي به مظهر ربوبيت و خالقيت الهي مي باشد. در اين ساختار خداوند همواره به صورت غير مستقيم در غالب كنش‌هاي گفتاري چون عرصه ي مسابقه و تلاش، دعوت به تحصيل نعمت، رزق، درمان، آرامش ، دنيا را ستوده است اما در مقام صفت متناسب با نكوهشي است كه خدوند در قرآن باهشدار و تنبيه، تهديدو انذارسعي در بيداري غافلان با تاكيد برناچيز و قليل، بي ثبات، زودگذر ، غرور و فريب آفرين، بازيچه و سرگرم بودن دنيا متوجه حيات الدنيا كرده است چراكه دنيا هم در مقام پستي و هم از اين نظر كه نزديك به زوال و نابودي است، شايسته نكوهش است.