پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تطبيق و بررسي اشتراكات و اختلاف نظرات دو عالم قرآني، علامه طباطبايي و علامه بيضاوي در مورد آيات قتال در سوره برائت ، مسأله ي اين پژوهش است. سؤال اصلي پژوهش، بررسي تطبيقي آيات قتال در سوره برائت طبق تفسير الميزان و انوار التنزيل و اسرار التأويل است . روش تحقيق توصيفي–تطبيقي است، بدين شكل كه ابتدا به بيان تفسير آيات قتال در سوره توبه پرداخته مي شود و در اين راستا تكيه گاه بحث، آراء علامه طباطبايي و بيضاوي مي باشد، سپس به بررسي تطبيقي آيات قتال در تفاسير الميزان و بيضاوي پرداخته شده ، البته جهت ارتقاي كيفي كار، از تفاسير ساير مفسران قرآني نيز استفاده گرديد. نتيجه پژوهش چنين شد: در سوره برائت واژه «قتال» در 10آيه به كار رفته است ،كه امر به قتال در آيات با توجه به تفسير آيات با عناويني چون قتال با مشركين، پيكار با پيشوايان كفر، تحريك وتشويق مسلمانان به قتال با مشركين ، تأكيد بر امر قتال با مشركين، قتال با اهل كتاب ، قتال با كساني كه هم عقيده با كفار هستند ، قتال دسته جمعي با مشركين، برخورد با واماندگان از جهاد ، جهاد تجارتي بي نظير و سودمند و دستور عمومي جهاد براي گسترش اسلام آمده است. با بررسي تطبيقي آيات قتال ، علامه طباطبايي و بيضاوي دروجوب قتال با مشركين ، حرمت ماههاي حرام ، قتال با ائمه الكفر و تحريك وتشويق مسلمانان به قتال اتفاق نظر دارند و در ناسخ يا منسوخ بودن آيات قتال و مقيد يا مطلق بودن پرداخت جزيه از طرف اهل كتاب اختلاف نظر دارند؛ بنابراين، نكات اقتران تفسيري علامه طباطبايي و بيضاوي ، بيشتر از نكات افتراق آنهاست.