پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

‌‌‌ ضرب‌المثل‌ها در ادبيات شفاهي اقوام داراي جايگاه مهمي بوده و به علت ويژگي‌هاي خاص ادبي خود، در بين افراد جامعه رواج زيادي دارند؛ چرا كه داراي قدرت نفوذ بالايي در ذهن و جان مخاطب است. كاربرد ضرب‌المثل در هدايت انسانها در همه كتب آسماني و از جمله در قرآن و نيز روايات، بيانگر اهميت جايگاه ضرب‌المثل‌ها است، در حالي كه تطبيق اين ضرب‌المثل‌هاي رايج با فرهنگ قرآني و اسلامي كمتر مورد توجه قرار گرفته است و اين در شرايطي است كه آشنايي و استفاده عموم جامعه از ضرب‌المثل‌ها در ادبيات محاوره‌اي بيشتر از آشنايي ايشان با آيات و امثال قرآن است. در اين تحقيق كه به روش گردآوري كتابخانه‌اي با استفاده از منابع دست اول تفسير و كتاب‌هاي امثال و نرم افزارهاي مختلف صورت گرفت نگارنده پس از بيان تعاريف و مفاهيم مورد نياز در تبيين موضوع و بيان جايگاه امثال در فرهنگ اسلامي و ايراني، با جمع‌آوري ضرب‌المثل‌هاي رايج لكي و لري و عرضه آنان بر آيات قرآن و كتب تفسير، ضمن بيان مفهوم ضرب‌المثل‌ها، و آوردن معادل عربي اكثر اين امثال، با ذكر دلايل و نكات تفسيري، علت موافق يا مخالف بودن اين امثال رايج در جامعه هدف را با فرهنگ قرآن بيان نمود و به اين نتيجه رسيد كه ضرب‌المثل‌هاي رايج لري و لكي را در تطبيق با قرآن مي‌توان به سه دسته تقسيم نمود: ضرب‌المثل‌هاي موافق با فرهنگ قرآن، ضرب‌المثل‌هاي برآمده از فرهنگ قرآن؛ كه اين دو دسته عموما به علت گسترش و تاثير اسلام در فرهنگ ايران، مطابقت امثال با فطريات نوع بشر كه مشترك در بين همه جوامع هست، تجارب مشترك، شيوه زندگي، نزديكي جغرافيايي شكل گرفته‌اند و ضرب‌ا‌لمثل‌هاي مخالف با فرهنگ قرآن، كه يا الفاظ مناسبي ندارند و يا مفهوم مناسبي ندارند و يا هردو، كه اين امثال نشأت گرفته از عدم بلوغ عقلي اقوام و دوري از فرهنگ وحي و قرآن است.