پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده علم فلسفه از ابتدا تاكنون، سير تحول و تطور بس عظيمي را پشت سر گذاشته است. در هر دوره اي از اين علم، شخصيت هاي برجسته اي عهده دار اين گوناگوني و تحول بوده اند؛ از جمله فيلسوفان سدۀ چهارم هجري، ابوالحسن عامري است. وي در تكوين افكار و انديشه هاي كلامي و فلسفي قرن چهارم، تأثير فراواني داشته است. عامري در قلمروهاي فلسفه هاي مضاف ، انسان شناسي، معرفت شناسي ، هستي شناسي و خدا شناسي قلم زد و مباحث تازهاي را به منظومه فكري – معرفتي فلسفه اسلامي افزود.ايشان با رويكردي متفاوت از آرائ فلاسفه فلاسفه گذشته بهره برداري مي كرد. اين رساله با جستجو در آراي ايشان به روش توصيفي – تحليلي به اعم ديدگاه هاي ايشان پرداخته است. از منظر عامري فلسفه مولود عقل و استدلال است و عقل هرگز از فرمان خداوند سرپيچي نمي كند و فلسفه را كاملاً سازگار با دين معرفي مي‌كند. در حوزه معرفت شناسي به مباحث متفاوتي در زمينه حقيقت معرفت، انواع معرفت، منابع معرفت و امكان معرفت پرداخته است.. همچنين به مباحث انسان شناسي اهميت ويژه اي دادند. و حقيقت انسان را نفس او مي‌دانند و بدن را ابزاري در دست نفس تلقي مي‌كنند و رابطه نفس و بدن را عرضي مي داند. ابوالحسن عامري در فلسفه سياست نيز درباره مفاهيم و موضوعات سياسي ديدگاه هاي خاصي دارد كه در آثار او بازتاب يافته است. در دستگاه فكري او، انسان محور سياست است و لذا شناخت انسان ضروري و پايه اساسي سياست ورزي است. . واژه سعادت كليدي‌ترين اصطلاحي است كه در آراء عامري مشهود است و اغلب مباحث ايشان با اين مسأله پيوندخورده است. در حقيقت هم فلسفه سياست و هم فلسفه اخلاق عامري رابطه تنگاتنگي به هم دارند و هر دو را بر مبناي سعادت انسان بنا مي‌كند. وي در زمينه اخلاق نيز، ضمن توصيفاتي از اخلاق، اخلاق را فاضله و غيرفاضله مي‌داند و ريشه آن را در برخورداري و يا عدم برخورداري انسان از حكمت و تعقل معرفي مي كند. در واقع محور انديشه-هاي عامري بر پايه توحيد استوار است. وي در زمينه خداشناسي خدا را حقّ اول وحداني الذّات مي‌داند كه هيچ گونه دوگانگي و كثرت درذاتش راه ندارد. خدا فاعل اول پيش از همۀ چيزهاست و مبدع و متمم است.