پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

موضوع تحقيق پيش رو « بررسي تطبيقي نسخ آيات 15 و 16 سوره ي نساء در تفسير فريقين» مي باشد. دانش نسخ از شاخه هاي علوم قرآني است كه در فهم گزاره هاي قرآني و درك مراد الهي و دوري از برداشت هاي ناصواب نقش بسزايي دارد به گونه اي كه بدون شناخت دقيق آن ، فهم كامل قرآن به ويژه آيات مربوط به احكام ممكن نيست و از آنجا كه قرآ« كتاب هدايت ، انسان سازي و برنامه زندگي انسان هاست، شناخت زاه كارهاي دست يابي به معرف آن امري اجتناب ناپذير است . لذا با توجه به اهميت دانش نسخ و تاثير آن درفهم مباني قرآن و به منظور تبيين ديدگاه هاي علماء فريقين در وقوع و عدم وقوع نسخ برخي آيات قرآن ، محقق برآن شده تا با روش توصيفي تطبيقي و از طريق جمع آوري مطالب از كتب مختلف به بررسي تطبيقي نسخ آيات 15و 16 سوره نساء در تفاسير فريقين بپردازد لذا بعد از مقدم داشتن كليات و مفهوم شناسي و بيان مبادي دانش نسخ به بررسي ادله ي نسخ و عدم نسخ آيات مورد نظر از ديدگاه علماء فريقين و سپس به بيان وبررسي وجوه اشتراك و افتراق مي پردازد ، آنچه محقق در ضمن تحقيق به آن دست يافته اين است كه؛ پديده ي نسخ از بنيادي ترين مسائل در امر تشريع و قانون گذاري و يكي از مباحث كليدي در حوزه ي تفسير ، فقه و اصول مي باشد . فلسفه ي وجودي نسخ در قرآن، تغيير مصالح به سبب تغيير شرايط و بيان تدريجي احكام بوده و وجود آن هيچ گونه تغييري در متن عالم واقع و علم ازلي ايجاد نمي كند. از جمله آياتي كه در آنها ادعاي نسخ شده ،آيات 15و 16 سوره ي نساء است از اين رو معتقدين به نسخ آيات مورد نظر ،اعم از شيعه و اهل سنت بر اين باورند كه ؛حكم هاي موجود در اين دو آيه به وسيله ي آيه ي 2 سوره ي نور نسخ شده است .معتقدين به عدم نسخ ،آيه ي 2 سوره ي نور رامبين آيات مورد بحث دانسته اند، برخي ديگر نيز از اين جهت آيات را منسوخ نمي دانند كه موضوعات مطرح شده در آيات با موضوع مطرح شده در آيه 2 نور متفاوت است و آيات ارتباطي با هم ندارند.