پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از قواي انفعالي انسان در برابر سختي¬ها و ناملايمت¬ها خشم و غضب است اين نيروي دروني انسان به دو دسته ممدوح و مذموم تقسيم مي¬شود؛ خشم مذموم عواقب ناخوشايندي را به دنبال خواهد داشت؛ از جمله اين عواقب مي¬توان به ناامني، خطرات جاني، آسيب¬هاي روحي، از دست دادن موقعيت اجتماعي و ... اشاره نمود. از آن¬جا كه انسان درتمامي مراحل زندگي خود نيازمند جامعه و روابط اجتماعي است بايد در حفظ و بهبود روابط خود كوشا باشد و از خشم و غضب مهار نشده كه سلامت روابط اجتماعي را برهم مي¬زند بپرهيزد و سعي در كنترل خشم خود داشته باشد. تحقيق پيش رو به صورت كتابخانه-اي تفصيلي به بررسي موضوع خشم پرداخته است و نقش كنترل اين حالت نفساني در اصلاح روابط اجتماعي را با توجه به كلام آيت الله جوادي آملي مورد بررسي قرار داده است. طبق ديدگاه آيت الله جوادي آملي بهترين راه كنترل خشم را بررسي دلايل بروز آن و اصلاح خُلقيات خود قبل از تحريك خشم مي¬دانند. ولي در زمانيكه خشم بر انسان غلبه كرده باشد راهكارهايي رفتاري مانند وضو گرفتن، تغيير وضعيت و مكان مفيد هستند. مقدمه خشم از خصلت¬هاي انفعالي انسان است كه به دو صورت ممدوح و مذموم وجود دارد. در صورتيكه انسان خشم خود را در جايگاه شايسته به كار ببرد اين خشم ممدوح است و مورد پسند اسلام و در صورتيكه خشم انسان در موقعيت نابه¬جا و به صورت كنترل نشده استعمال شود مذموم است. خشم مذموم عواقبي را به دنبال دارد و سلامت جامعه را تهديد مي¬كند و انسان براي حفظ روابط اجتماعي خود بايد با بررسي دلايل بروز خشم و آموختن راهكارهاي كنترل خشم و افزايش بردباري، بكوشد. آيت الله جوادي آملي خشم را عامل تباهي قلب مي¬دانند و يكي از دلايلي است كه ايمان را از قلب انسان خارج مي¬كند به همين دليل راهكارهايي را براي كنترل خشم ارائه مي¬كنند كه در صورتيكه انسان به اين عارضه مبتلا شد با انجام بعضي رفتارها مانند وضو گرفتن، تغيير وضعيت بتواند بر خشم خود فائق آيد. البته برخي راهكارهايي هم دركنترل خشم بيان شده است كه به پيش از ابتلا به اين عارضه برمي¬گردند و جنبه پيشگيرانه دارند.