پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده موضوع پژوهش حاضر نقش سياق در فهم و تفسير قرآن مي باشد. گوينده كلام همواره توسط كلمات و جملات خواسته و مطلب خود را به مخاطب مي فهماند بنابرين از الفاظي استفاده مي كند كه بتواند معناي مناسب را برساند، اين مطلب در تبيين آيات قرآن نيز كاربرد دارد. مفسر قرآن براي ارائه تفسيري درست از آيات بايد به مراد خداوند متعال دست يابد براي اين منظور علاوه بر منابع روايي و تفسيري نياز به ابزارهايي نيز دارد كه از آن جمله سياق است، جايگاه مهم سياق در تفسير قرآن بهعنوان يكي از اساسيترين زيرساختهاي فهم قرآن از مهمترين مباحث علوم قرآني و قواعد تفسيري است. چرا كه ادبيات خاص قرآن با كمترين لفظ بيشترين معنا را افاده ميكند و توجه به سياق موجب درك معاني فراتر از مفهوم و منطوق براي مخاطب مي شود .به خصوص در آغاز عصر غيبت و كوتاه شدن دست بشر از دامان پربركت معصومين عليهم السلام و باتوجه به اينكه عموم مردم با تكيه بر ظواهر الفاظ آيات قادر به درك پيامهاي نوراني قرآن نبودند ضرورت استفاده از سياق بيش از پيش احساس شد و بسياري از انديشمندان و محققان علوم قرآني را به خود معطوف داشت. در اين بين نقش مفسران در اكتساب معناي مد نظر خداي متعال بيش از پيش مهم تر جلوه مي¬كرد. در اين پژوهش با جمع آوري مطالب از روش كتابخانه اي و داده پردازي به روش توصيفي ، تحليلي به تبيين واژه ي سياق و رويكرد آن پرداخته شده با اين هدف كه به آثار و لوازم سياق پي برده و نقش راهبردي سياق را در فهم صحيح آيات قرآن نشان داده شود.پس از غور در برخي از آيات قرآن بخصوص با تمسك به نظرات مفسر گرانقدر علامه طباطبايي ره اين نتيجه به دست آمد كه عدم توجه به سياق باعث مي شود تفسيري ناقص از قرآن داشته و در فهم آيات، به خصوص آيات متشابه با مشكل مواجه شويم.