پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از ديدگاهها در توحيد اسماء و صفات الهي، تفويض است كه به دو نوع تفويض صفات و تفويض كيفيت صفات تقسيم ميشود. بنعثيمين به تبعيت از ابنتيميه و بزرگان وهابيت قائل به تفويض كيفيت صفات شد. از آنجا كه وي براي عقل به عنوان يكي از ابزارهاي شناخت در معارف توحيدي جايگاه و ارزشي قائل نيست و فقط راه نقل را قبول دارد، لذا ظاهرگرايي روي آورده و اينگونه صفات را به معناي ظاهري اخذ ميكند؛ و تأويل در آنها را تحريف و باطل ميشمارد، اما بنعثيمين در مواجهه با صفاتي كه امكان حمل به معناي ظاهري وجود ندارد؛ دست از ظاهر كلام كشيده و آن را به معناي ديگري غير از ظاهر حمل كرد و اين را خارج از معناي ظاهر نميداند؛ اما در عمل كاري كه خلاف مباني خودش بود، انجام داده است. از طرفي، اخذ معناي ظاهري در صفات الهي و نسبت دادن صفات مخلوقات براي خداوند، در بسياري از موارد او را به چالش كشيده و پرده از حقيقت اعتقادش به تجسيم و تشبيه برداشت. در هر دو صورت (تأويل و تشبيه، تجسيم) بنعثيمين بر خلاف اعتقادات و مباني خود عمل كرده است؛ زيرا در تعريف خود از اسماء و صفات چهار قيد بيان كيفيت، و تأويل، و تمثيل و تعطيل را باطل ميداند. نوشتار پيش رو به روش تحليلي معطوف به توحيد اسماء و صفات الهي از ديدگاه بنعثيمين است. در ابتدا مباحث كلي در بحث توحيد و اسماء و صفات مطرح شده و در ادامه ديدگاههاي مختلف در اين باره بيان ميشود و سپس نظر بنعثيمين و مباني او در اين مسأله مورد تحليل قرار ميگيرد. و در آخر عدول بنعثيمين از مباني و معتقداتش در اين باره مانند: تأويل و تجسيم و تشبيه به اثبات ميرسد.