پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده ميراث زوجين در حقوق مجازات اعم از قصاص، قذف و ديه از موضوعات مهم و اساسي در بخش وراثت مي باشد. بايد گفت بعد از عقد نكاح صحيح دائم و پيوند زناشويي ميان زوجين، در صورتي كه تا پايان عمر اين رابطه ي زوجيت محفوظ مانده باشد و موانعي از قبيل كفر، لعان و قتل ايجاد نشود، حقوق وتكاليفي براي زوجين بعد از مرگ يكي از طرفين ايجاد خواهد شد كه از جمله ي آن، حق قصاص، حق قذف و حق ديه مي باشد. اثبات به ارث رسيدن هركدام از از اين حقوق را آيات قران، روايات وارده و نيز اجماع مي توان دانست. از جمله يافته هاي موجود در اين پژوهش بيان نظرات فقها در احقاق اين حقوق مي باشد. اما در اين ميان، فقهاي مذاهب در ارث بردن زوجين از حقوق مجازات اختلاف نظراتي دارند. در مورد حق قصاص برخي از فقها اماميه و حنابله بر اين عقيده اند كه حق قصاص مخصوص خويشاوندان عصبه مي باشد و فقهاي حنفي، شافعي و حنبلي، براي زوجين حق قصاص را قائل هستند. اما در مقابل، مشهور بر اين عقيده اند كه تمام خويشاوندان نسبي و سببي از اين حق ارث مي برند و تنها زوجين از اين حق مستثني مي باشند. در مورد حق قذف نيز اختلاف نظردر ميان فقها وجود دارد. بطوريكه فقهاي مشهورامامي و فقهاي مالكي مدعي محروميت زوجين از حق قذف هستند. اما در مقابل شافعي و حنابله زوجين را از اين حق محروم نمي دانند. اما در مورد حق ديه، فقهاي مشهور مذاهب پنجگانه بر اين عقيده اند كه اين حق به زوجين ارث خواهد رسيد. مشهور ادله هاي مختلفي بيان دارند. ادله هايي همچون اجماع، روايات و يك سري دلايل عقلي ديگر بيانگر اين امر مي باشد كه زوجين از حق قصاص و قذف محروم هستند و تنها از حق ديه ارث خواهند برد.