بررسی فقهی بحث اشتراک احکام عالم و جاهل در فقه عبادات

شناسه محتوا : 29047

1397/12/04

تعداد بازدید : 585

چكيده ازمتفرعات مباحث اصولي درباب حجيت ويكي ازمسائل پرحاشيه وموردتضارب آراء اصوليين،چه اماميه و چه عامه،تعيين حدودوثغوراحكام الهي ،ازحيث علم وجهل مي باشد.درخصوص اين نكته كه آيا تكاليف الهي،مشروط به علم هستند؛ويااينكه علم ،شرط تكليف نيست ،في الجمله عقايد ونظرياتي دراين مجال مطرح شده كه ازجمع بندي اين آراواقوال،دوقول مشهور موردارزيابي قرارمي گيرد.اماقول اول مربوط به كساني است كه علم راشرط تكليف مي دانند،اين قول مربوط به اشاعره،ازاهل سنت مي باشد.ايشان براي اثبات اين دليل،متشبث به مؤيدات عقلي همچون امتناع تكليف برغافل وجاهل وعدم توجه نهي برجاهل ومتمسك به دلائل نقلي ازجمله حديث رفع شده اند.قول دوم درمقابل رأي ونظر اهل سنت ،مربوط به علماي شيعه مي باشدكه ،علم راجزء شرايط عامه تكليف ندانسته وعلم رادراصل تكليف،دخيل نمي دانند؛زيرا براين باورند كه اشتراط تكليف به علم ، مستلزم محذورات عقلي همچون دورمي باشد،بنابراين، احكام واقعي به لحاظ عدم مدخليت علم وجهل دراصل ثبوت آن،مشترك بين عالم و جاهل است وتاثير علم،تنهادرمرحله تنجز تكاليف است ودرصورت جهل البته جهل قصوري نه تقصيري بافرض اصل ثبوت حكم واقعي، آن حكم درحق مامنجز نمي شود.بنابراين طبق اين قول مي توان نتيجه گرفت ،احكام مشترك بين عالم وجاهل مي باشدمگردرمواردي كه اختصاص حكم به عالم ثابت شود.ايشان براي اثبات ادعاي خويش به، اجماع،كتاب،روايات،ضرورت مذهب،دليل عقلي براي اشتراك،عدم تغيير مصلحت ومفسده احكام درصورت علم وجهل به حكم،عموم واطلاق ادله استناد مي كنند.اماقابل ذكراست كه ،قائل شدن به هركدام ازدومباني داراي ثمراتي درفقه مي باشدكه توجه به آنها خالي ازلطف نمي باشد.روش تحقيق حاضر به اعتبار موضوع توصيفي وبه اعتبار هدف تحليلي وازنظرجمع آوري مطالب به شيوه كتابخانه اي مي باشد.
پدیدآورندگان
  • : سطح3
  • : فقه و اصول
  • : تهران
  • : تهران
  • : تهران - تهران - مؤسسه آموزش عالی حوزوی قاسم بن الحسن«ع» - سطح سه