پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

براي يافتن معناي دقيق و مقصود اصلي گوينده، بخصوص قرآن كه سطوح معنايي متعدد دارد، ميتوان از دانش معناشناسي استفاده كرد. پژوهش حاضر درصدد تبيين جايگاه معنايي واژه كيد، به شيوه‌ي معناشناسي مكتب بن (قومي فرهنگي) با الهام از روش ايزوتسو است و به منظور ترسيم ميدان معنايي اين واژه در قرآن كريم صورت گرفته است. براي معناشناسي اين واژه و به منظور دستيابي به ميدان معنايي اين واژه، لازم است كه در سه حيطه‌ي معناشناسي واژگاني، ميدان‌هاي معناشناسي و مطالعات متني فعاليت صورت گيرد. در حيطه بررسي واژگاني كيد، معناي اساسي: «حيله گري يا چاره‌جويي كه با آن امر مكروه نزديك مي شود» به دست آمد. با مطالعه و بررسي جهان‌بيني و فرهنگ قومي عرب جاهلي در قبل از اسلام نيز واژه كيد و واژه‌هاي مترادف نسبي آن به همان معناي اساسي آمده است. اين ميدان از بررسي واژه‌ها و عبارت‌هاي مترادف، متضاد، واژه‌ها و عبارت‌‎هاي مرتبط از لحاظ فعاليت و انفعال و واژه‌هاي ملازم به دست مي‌آيد. بر اساس اين روش، با مطالعات متن قرآن درباره واژه‌ي كيد و كشف واژه‌هاي كليدي، كانوني و جهان‌بيني كيد مي‌توان به تعريف معناشناسانه‌ي كيد كه اندك تفاوتي با معناي اساسي آن دارد، يعني: «تدبير يا چاره‌جوييِ پنهانيِ تدريجي به ضرر ديگري» رسيد.