پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي¬از مباحث مهم كلامي بحث ازعلم امام است كه گستره؛ ويژگي¬ها و منابع آن ازديرباز تاكنون محل منازعات جدي بين متكلمان اسلامي بوده است. اين رساله درپي آن است كه با استفاده از منابع كتابخانه اي و ديجيتال، آراء و نظريات شيخ مفيد و علامه جوادي آملي را در مسأله علم امام در سه حوزه معالم دين، علم غيب و علوم و فنون بشري بررسي نمايد و با انجام اين مهم در سه فصل قلمرو، ويژگي و منابع علم امام به بررسي تمايز و تشابه دو ديدگاه بپردازد. دستاورد اين پژوهش تطبيقي آن است كه شيخ مفيد از مشاهير مكتب بغداد، قلمرو علم امام را محدود به امور ديني ومسائل مربوط به رهبري امام دانسته وآگاهي از ساير علوم غيبي وفنون بشري را بر امام ضروري قلمداد ننموده است. در مقابل علامه جوادي آملي از فيلسوفان و متكلمان پرآوازه معاصر، قلمرو علم امام را بسيار گسترده تلقي نموده است به گونه اي كه تمام عالم امكان را زير چتر علم و دانش حضوري امام مي¬داند. در بخش ويژگي هاي علم امام هر دو متكلم علم امام را مستفاد و موهوبي مي¬دانند. اگرچه شيخ مفيد در اين مسأله ورود تفصيلي نكرده است اما از ديدگاه وي علم امام به دين معصومانه، قطعي و فعلي است و در مقابل علم امام به غيب و علوم بشري اجمالي، شأني و ظنيّ است. علامه جوادي آملي دانش امام در هر سه قلمرو را معصومانه، قطعي، موهوبي و مستفاد مي¬داند اما به علم شأني در علوم غيبي معتقد است. در بحث منابع علم امام نيز هر دو انديشمند شيعي ازمنابع رباني و ميراثي به عنوان مبادي علوم اهل بيت عصمت نام برده اند. كليد واژه¬ها: ، ، ، ،