پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

وحي از مهم¬ترين واژه‌هاي كليدي قرآن به شمار مي¬رود. شناخت دقيق وحي كه از اساسي‌ترين مباني در اديان الهي و به ويژه اسلام است و شناخت آن مقدمه شناخت كلام خدا است با امور تجربي تقريباً ناممكن است؛ از طرفي، به دليل ارتباط تنگاتنگ مفاهيم قرآني با يكديگر، شناخت هر مفهوم نيازمند مطالعه‌ي آن در كنار ديگر مفاهيم قرآني است؛ بنابراين، مطمئن¬ترين طريق رهيابي به عمق معناي واژگان قرآن، توجه به نظام و ساختار معنايي آيات است. معناشناسي قرآن از روش¬هاي نوين تحقيق و پژوهش در واژه¬هاي قرآني است كه مي¬تواند جايگاه دقيق معناي هر واژه را با توجه به جهان‌بيني قرآن و بررسي ارتباط آن با واژگان ديگر به ما نشان دهد. در ميدان معناشناسي قرآن، واژه وحي نقش اساسي دارد كه بسياري از مفاهيم كليدي ديگر نيز به آن پيوسته¬اند. اين نوشتار بر آن است تا با توجه به ساختار معنايي آيات، به بررسي معاني وحي بپردازد و وجوه متعدد معنايي آن را از ديدگاه معناشناسي مورد تحليل قرار دهد. در اين تحقيق ارتباط معنايي واژه‌ وحي با واژگان جانشين و همنشين آن در قرآن بررسي شده است. مطالعه‌ معناشناسانه اين واژه نشان مي‌دهد كه وحي در كاربرد قرآني، ضمن حفظ معناي لغوي خود، با برخي از مفاهيم ديگر داراي پيوند عميق معنايي است كه مي¬توان آن مفاهيم را جزء واژگان هم‌معنا و مترادف با «وحي» به شمار آورد. در ميان واژگان جانشين وحي، واژگان كلام، قول و ذكر بيانگر رابطه گفتاري وحي، واژگان كتاب و قرآن بيانگر نزول لفظي وحي و واژگان نزول، تعليم، القاء و الهام مبين بيروني و غير نفساني بودن وحي هستند. در حوزه معنايي «وحي»، برخي از واژگان از جمله: رسول، رب، هدايت، غيب، عليم و حكيم، اگرچه در مفهوم اشتراكي با «وحي» ندارند، ولي تأمل در آيات و سياق آن‌ها بيانگر ارتباط ويژه¬اي بين اين واژگان و «وحي» است.