پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

دين مبين اسلام از جمله ابزارهايي كه براي حفظ و حراست فرد و جامعه از انحراف و فساد طرّاحي كرده امر به معروف و نهي از منكر است. امر به معروف و نهي از منكر، يكي از واژه هاي ارتباطي در اسلام است زيرا فريضه اي است كه انجام آن، متوقف بر ايجاد ارتباط بين آمر و مأمور و يا ناهي و مَنهي عنه است. براي اينكه بتوان اين رابطه را به نحو مؤثري ايجاد كرد تا پيام فرستنده يا همان آمر به معروف كه عموماَ كلام خداوند و پيام رسولان گرامي اوست به صورت مطلوب به گيرنده برسد و بر عقيده و عمل او اثرگذار باشد؛ لازم است مهارت هايي كه به اثربخشي اين فريضه كمك مي كند به كار گرفته شود. برخورداري از مهارت هاي ارتباطي، امركننده به معروف و نهي كننده از منكر را در انتخاب و به كارگيري شيوة مناسب براي واداشتن افراد به معروف و بازداشتن از منكر ياري مي كند؛ همچنانكه اگر مأمورٌ به و مَنهي عنه نيز واجد چنين مهارت هايي باشند در بازخورد آنها در برابر آمر و ناهي اثر قابل توجهي دارد. اين مهارت ها بايد ويژگي هايي داشته باشد از جمله اينكه رابطه به گونه اي آغاز شود كه مخاطب براي ادامه آن شائق باشد، به فضاي رابطه، امنيّت و سلامت ببخشدو در موضع تساوي و از سر همدلي و با نگاه مثبت، شكل بگيرد. به رغم تصوّر رايج مبني بر اينكه عنصر اثربخش و نقش آفرين در يك ارتباط، فرستندة پيام است، اين پژوهش نقش و تأثير ساير عناصر ارتباطي را در فريضة امر به معروف و نهي از منكر با استفاده از آموزه هاي قرآن كريم، روايات معصومين و دلايل عقلي اثبات مي كند. به طور مثال آشنايي مأمورٌبه و منهيٌ عنه با مهارت هاي ارتباطي نقش بسيار مهمّي در اثربخشي امر به معروف و نهي از منكر و يا در پيشگيري از تنش و اصطكاك احتمالي بين آمر يا ناهي با مأمورٌبه يا منهيٌ عنه دارد.