پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

امروزه پيشرفت دانش پزشكي از يك‌سو و افزايش آمار زوجين نابارور در جوامع از سوي ديگر، اهميت موضوع روش‌هاي نوين باروري را روزافزون مي‌كند. از طرف ديگر التزام به شريعت اسلامي نيز، بررسي همه‌جانبه اين مسئله را از منظر فقهي ضروري مي‌سازد. به‌طوركلي، روش‌هاي نوين باروري در دو دسته قرار مي‌گيرند: تلقيح مصنوعي با اسپرم همسر و تلقيح مصنوعي با اسپرم بيگانه در بررسي فقهي روش‌هاي نوين باروري، مسئله از دو جهت بايد موردتوجه قرار گيرد: اول حكم تكليفي به‌كارگيري اين روش‌ها و دوم حكم وضعي و آثار مترتب بر به‌كارگيري اين روش‌ها همانند نسب، توارث، ولايت، حضانت و... آنچه در اين پايان‌نامه موردبررسي قرار مي‌گيرد، احكام وضعي و آثار مترتب بر استفاده از اين روش‌هاست. براي بررسي اين امر ابتدا بايد مسئله نسب افراد تولد يافته از اين روش‌ها مورد بحث قرار گيرد، زيرا موضوعات بعدي ازجمله توارث زيرمجموعه و تابع اين عنوان هستند. نسب ناشي از تلقيح مصنوعي، به صاحبان اسپرم و تخمك برمي‌گردد هرچند برخي از فقها صاحب رحم را مادر واقعي طفل محسوب مي‌كنند. با روشن شدن نسب مسئله توارث، نفقه، ولايت، حضانت، محرميت طفل نيز روشن مي‌گردد وليكن در مسئله توارث بايد به مشروع يا نامشروع بودن نسب حاصل از تلقيح مصنوعي نيز موردبررسي قرار گيرد، زيرا بنا بر دليل خاص در نسب نامشروع، رابطه توارث وجود ندارد.