پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اعتقاد به معاد و حيات پس از مرگ هم در ميان انسان هاي اوليه هم در اقوام و قبايل پيشين و هم در ميان اديان آسماني چون يهود و مسيحيت وجود داشته است اما آنچه پيدا و آشكار است اين ست كه گرچه همه به حيات پس از مرگ معتقدند اما چگونگي حيات پس از مرگ نزد همه يكسان نيست. در دين اسلام اهميت فراواني به معاد داده شده و در آيات زيادي از قرآن اين مطلب اثبات شده است. با مشخص كردن ماهيت دنيا و نسبت آن با آخرت مي توان به رابطه ي عمل و رفتار با پاداش و كيفر اخروي پي برد در مورد رابطه عمل و جزا نظرات مختلف است اما نظر مختار علما و بزرگان اسلام عينيت و اتحاد عمل و پاداش و كيفر الهي ست. اين تحقيق با پرداختن به چگونگي طرح مسائل مربوط به معاد و آموزه هاي ديني به لحاظ ابعاد بينشي و انگيزشي رويكردهاي مختلف توجيه عذاب اخروي را بيان كرده و تجسم اعمال را به عنوان نظر نهايي پذيرفته است و در آيات مختلف براي اخلاق اجتماعي اصولي چون عدل، احسان، تقدم مصالح معنوي بر منافع مادي را ثابت مي كند. در اين تحقيق بعد از بررسي نظرات مختلف در مورد خاستگاه رفتار اخلاقي، اين مطلب ثابت شد كه اگر چه ارزش ها و رفتارهاي اخلاقي انسان از خاستگاه هاي شناختي و غيرشناختي چون عواطف و هيجانات برمي خيزد و خاستگاههاي غيرشناختي تحت تأثير عوامل وراثت و محيط اجتماعي قرار مي گيرد اما بهرحال نمي توان اراده ي انسان را ناديده گرفت. همچنين قرآن كريم براي هر فرد در جامعه نسبت به ديگران تكاليف و حقوقي را بر ميشمارد كه براي سعادت جامعه بايد مورد توجه قرار بگيرند و در نهايت با ذكر آيات و روايتي از عناوين مختلف اخلاق اجتماعي از قبيل امانتداري و تمسخر و استهزا، ... و بيان نعمت ها و عذاب هاي اخروي، پيوند وثيق بين اخلاق اجتماعي و سعادت اخروي افراد و جامعه را ثابت مي كند.