پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده از آنجائي كه در جوامع گذشته ربا و رباخواري به عنوان يك عمل اقتصادي مطرح و مورد استفاده بوده، اما اديان يهودي و مسيحي آن را عملي ناپسند در تجارت عنوان كردند و با طلوع اسلام آيات قرآن كريم نيز آن را عملي ناپسند دانسته تا جايي كه استفاده از آن را جنگ با خدا اعلام كرده به طوريكه مفسران قرآن همگي بر حرمت ربا اتفاق نظر دارند. با اين وجود به تدريج در تحولات اروپا ربا امري پسنديده و گاهي لازم و ضروري تلقي شده و دامن آن جوامع اسلامي را نيز فراگرفته است. براي رهايي از اين آتش خانمان سوز تحقيق حاضر كوشيده است كه نقش اضعافا مضاعفه را در آيات مربوط به ربا با استفاده از منابع كتابخانه اي و بر مبناي گفتار فقيهان و مفسران، مراحل توصيف، تحليل و تبيين نقش اضعافا مضاعفه را بررسي نموده و نظرات آنها را در دو محور بيان نموده كه در غايت از منظر اكثر آنها اين عنوان قيد حكم حرمت ربا نبوده، بلكه يك قيد غالبي بوده كه ويژگي غالب رباهاست و همچنين موجب تقييد حكم حرمت مطلق ربا در آيه « احلّ الله البيع و حرَّمَ الربا» نشده است، و آيه به اطلاق خود باقي است. كليدواژه: ربا، حرمت، مطلق، مقيد، اضعافامضاعفه.