پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده تكفير از ريشه كَفَرَ به معناي پوشاندن حقايق است و در شريعت، كافر به كسي اطلاق مي شود كه الوهيت خدا، توحيد، رسالت پيامبر (صلي الله عليه وآله)، معاد يا ضروري دين را انكار كند. امروزه گروه هاي تكفيري و وهابي به پيروي از تفكر سلفي گري، حنابله، اهل حديث و افرادي مانند ابن تيميه و محمدبن عبدالوهاب با اينكه اقليت كمي را در دنياي اسلام تشكيل مي دهند با ظاهر گرايي جمود و تعصب و جهل با توسعه در مفهوم شرك وكفر و برداشت خشك و بي روح از توحيد، نه تنها پيروان ديگر اديان، بلكه ساير مسلمانان غير خودشان را كافر، حربي و خارج از دايره دين بيان كرده و تجاوز به مال، جان، خون و ناموس آنان را جايز مي دانند. اين نوع نگرش سبب ايجاد تفرقه در دنياي اسلام و از بين رفتن اتحاد، شوكت و عظمت مسلمانان گرديده است. مسئله ي اين تحقيق، يافتن مفهوم، مصداق، مباني كفر و ايمان و توحيد در نزد دانشمندان مهم دو مذهب شيعه مانند شيخ مفيد، علامه حلي و سيد شرف الدين عاملي و بزرگان اهل سنت مانند، فخرالدين رازي، محمد غزالي و قاضي عبدالجبار است. هدف در اين پژوهش نشان دادن زاويه ي ديدگاه اين دانشمندان در مورد موضوعات فوق با نگرش تكفيري ها است. اكثر اين انديشمندان كساني كه شهادتين رابر زبان آورند و رو به قبله نماز گذارند و اصول اساسي اسلام مانند توحيد، نبوت و معاد را بپذيرند در زمره مسلمانان مي دانند و اگر درنوشته هاي آنها گاهي حكم به كافر بودن پيروان ساير مذاهب و يا يكي از فرقه هاي اسلامي شده است؛ مراد كفر اعتقادي است، نه كفر فقهي و حربي. به گونه اي كه تجاوز به مال و جان و ناموس او مباح باشد. انديشمندان فوق در موضوعاتي مانند توسل، تبرك، شفاعت، زيارت، بدعت با تفكر تكفيري اختلافاتي دارند. كليد واژگان: توحيد، تكفير، ايمان، مباني، شيخ مفيد، علامه حلي، سيد شرف الدين، فخر رازي، غزالي، قاضي عبدالجبار.